Internationale wetenschappers presenteren samen masterplan voor insectenherstel

Het doel is om snel met ‘insectenherstel’ te starten, zegt initiatiefnemer en hoogleraar Jeff Harvey van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en de Vrije Universiteit Amsterdam. Overal ter wereld nemen de bewijzen toe dat insectensoorten te lijden hebben van verschillende soorten stress door menselijk toedoen: het verlies en de versnippering van leefgebied, vervuiling, invasieve soorten, klimaatverandering en overmatig oogsten. “Als wetenschappers willen we alle kennis beschikbaar stellen, zodat dit samen met beheerders, beleidsmakers en alle andere betrokkenen in actie kan worden omgezet.”

Van roofdier tot bestuiver

“Het nieuwe is dat we strategisch denken,” legt Harvey uit. De ‘road map’ leidt niet alleen naar insectvriendelijke doelen op de korte, maar ook op de onmisbare lange termijn. Meer dan zeventig experts uit alle werelddelen bundelden hun krachten, zoals schrijver Dave Goulson (Een verhaal met een angel) en onderzoeker Hans de Kroon die betrokken was bij de bekende studie over de enorme achteruitgang bij insecten net over de grens.

Met onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Vrije Universiteit Amsterdam, Radboud Universiteit, Naturalis, de Vlinderstichting en Wageningen University & Research is Nederland zeer goed vertegenwoordigd.

Zowel hun aantallen als de diversiteit en de biomassa staan vaak onder druk bij insecten. Dat geldt voor insecten met allerlei rollen: van roofdier(tje) tot bestuiver. De wetenschappers stellen dat “insecten van vitaal belang zijn voor een grote verzameling aan diensten van de natuur, waarvan sommige onmisbaar zijn voor de voedselproductie en de veiligheid. Het bestrijden van ziekten en plagen bijvoorbeeld.”

Actie

Een aantal acties kan al meteen van start gaan, zonder eerst op nieuwe kennis te wachten, en die zijn sowieso voor meer doelen goed dan alleen het herstel van een enkele insectensoort. Daarnaast is het hard nodig om prioriteiten te stellen: welke soorten, gebieden en problemen verdienen onze aandacht het meest?

Op de middellange termijn zijn er experimenten nodig om duidelijk te krijgen welke stressfactoren wat precies veroorzaken. Dit is ook noodzakelijk om de kennis in gebieden te vergroten, waar tot nu toe weinig tot niets van bekend is. “Parallel daaraan kunnen gerichte zoektochten in collecties van musea bijvoorbeeld belangrijke gaten in onze kennis oplossen, zoals over de biodiversiteit van insecten in het verleden.”

Langetermijnacties tenslotte, zijn het aangaan van publiek-private samenwerking en het creëren van duurzame financieringsmogelijkheden om het blijvende herstel en de inrichting van leefgebied voor insecten te regelen; gecombineerd met een internationaal monitoringsprogramma waarbij mensen allemaal dezelfde methode gebruiken en dat gedurende langere tijd. “Op die manier kunnen we eindelijk goed vergelijken hoe het met de insecten wereldwijd gaat.”

Echt herstel

De uitgebreide groep wetenschappelijke experts benadrukt dat de achteruitgang van insecten een serieuze bedreiging vormt, waar de maatschappij niet langer de ogen voor kan sluiten. Harvey: “Het belangrijkste is nu dat we hopen dat mensen zoals gebiedsbeheerders en andere eindgebruikers dit masterplan kunnen gebruiken in de praktijk. Zo wordt insectenherstel bijvoorbeeld in landbouw, natuurbeheer en stedelijke ontwikkeling werkelijkheid.”

In Duitsland geeft de regering alvast het goede voorbeeld. Daar is inmiddels aandacht en financiering om dalende insectenaantallen om te buigen naar herstel. Welke landen volgen?

Meer informatie

Het volledige artikel is hier te vinden: International scientists formulate a roadmap for insect conservation and recovery

De werelddelen en landen waar de experts vandaan komen:

• Europa – Nederland, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Zweden, Oostenrijk, Turkije, Servië, Portugal, Finland
• Noord-Amerika –Verenigde Staten, Mexico
• Zuid- & Midden-Amerika – Colombia, Panama
• Azië – China, Thailand, Vietnam, Indonesië
• Afrika – Zuid-Afrika
• Oceanië – Australië, Nieuw Zeeland, Papoea-Nieuw-Guinea

Tekst:  Froukje Rienks, NIOO-KNAW
Foto's: Kees van Oers (insectenfoto's); Perro de Jong; Brechje van Beek, NIOO-KNAW
Infographic masterplan: NIOO-KNAW