Grote verschillen in soortenkennis bij volwassenen en kinderen

Onbekend maakt onbemind, dat geldt ook voor het beschermen van diersoorten. Daarom wilden onderzoekers van de Universiteit Leiden en Naturalis weten hoe goed basisscholieren, volwassenen en biologie-professionals inheemse diersoorten konden herkennen. Alle deelnemers kregen 27 verschillende soorten te zien waar ze de correcte soortnaam bij moesten geven.

Uit de resultaten blijkt dat zoogdieren bij alle drie de groepen het best bekend zijn. Meer dan negentig procent van de deelnemers herkent de egel, vos en wolf. De groep professionals bleek goed bekend te zijn met bijna alle dieren, maar veel deelnemers uit de lekengroepen hadden wat meer moeite. Minder dan veertig procent van de volwassenen en minder dan vijf procent van de kinderen wisten vogels als de waterhoen of pimpelmees correct te benoemen. 

Ook de meest bekende soorten waren niet bekend bij de jongste deelnemers. Waar meer dan tachtig procent van volwassenen en professionals de merel en huismus herkende, wist minder dan een kwart van de basisscholieren de dieren bij naam te noemen. 

Volgens Michiel Hooykaas is de lage soortenkennis onder kinderen wel gedeeltelijk te verklaren: "We zien dat naarmate mensen ouder worden de soortenkennis toeneemt. We verwachten dat dat bij deze kinderen ook zal gebeuren." Wel zien de onderzoekers dat er een grote afstand lijkt te zijn tussen mensen en dieren in hun omgeving. 

Met name bij kinderen lijkt die afstand groot, terwijl de kindertijd juist wordt gezien als hét moment om een band op te bouwen met natuur. Hooykaas: "Kinderen lijken vaak geen oog voor verschillen tussen diersoorten te hebben, het is allemaal 'vogel'. Terwijl de merel of huismus wel soorten zijn waarvan je verwacht dat ze bekend zijn, het is geen gekraagde roodstaart."

Afgenomen herkenning van soorten is potentieel een groot risico voor natuurbescherming. Uit eerder onderzoek blijkt dat het makkelijker is om soorten te beschermen als ze bekend zijn bij het grote publiek. Menno Schilthuizen, die vanuit Naturalis aan het onderzoek verbonden is, benadrukte dat nog: "Als we specifieke soorten willen beschermen, is het belangrijk om daar draagvlak voor te creëren in de samenleving. Als je het als natuurbeschermer hebt over de grutto, maar niemand weet wat voor dier dat is, dan komt je boodschap niet aan."

Om te kijken of soortenkennis aan het dalen is, raden de onderzoekers aan het onderzoek om de paar jaar te herhalen. Wie zijn eigen soortenkennis wil testen, kan via de website van de universiteit Leiden de 27 dieren uit het onderzoek proberen te herkennen.

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Pxhere; Shutterstock