Nieuw wandelboekje verbindt natuurherstel en cultuurhistorie

Natuurherstel

Museum De Lebbenbrugge is een oude boerderij annex herberg, die aan de rand van Borculo in het Nationaal Landschap De Graafschap ligt, precies daar waar de oude Hessenweg van Deventer naar Münster de Groenlose Slinge kruist. Een prachtig plekje, vol historie. Het is tegelijk een prima startpunt om wandelend en fietsend het gebied Beekvliet-Stelkampsveld te ontdekken. Dit Natura2000-gebied kent een afwisseling van droge en vochtige heide, schraalland, broekbos en moeras met een zeer rijke flora. De afgelopen twintig jaar is hier al her en der bos gekapt om heide en schraalland terug te krijgen, en landbouwgrond aangekocht en in natuurterrein omgevormd. Vier boerderijen zijn verplaatst om de nodige grond vrij te maken. Volgend jaar start, na jaren voorbereiding en procedures, een grote herinrichting waarbij ook watergangen gedempt en verondiept worden en een robuust natuurgebied tot stand komt. Ook de toegankelijkheid voor de bezoekers zal veranderen: nieuwe parkeerplaatsen, nieuwe routes. De Lebbenbrugge wordt dan een centraal punt voor de bezoeker.

Cultuurhistorie

Dit is niet alleen een prachtig natuurgebied, het is ook landschappelijk heel bijzonder. Het is het best bewaarde en herstelde restant van de woeste gronden die eeuwenlang een groot deel van de Achterhoek vormden. Die woeste gronden zijn ontgonnen tot landbouwgrond of bebost; enkele heidevelden zijn er nog, en enkele schraallandreservaten, maar niet in de variatie die je in het Stelkampsveld vindt. Bovendien is er een goed bewaard kampenlandschap aanwezig: een landschap van hoge essen met elk hun eigen boerderij, omzoomd door bosjes en houtwallen, en met lage beekdalgronden ertussen. Kortom, niet alleen een floristische maar ook een landschappelijke en cultuurhistorische parel.

Veranderingen in het landschap

In de nalatenschap van de stichter van het museum, 'meester' Hendrik Willem Heuvel, zit een beschrijving van een wandeling die hij in 1923 maakte van Borculo naar Barchem. Deze wandeling was getiteld ‘De geheimen van den ouden weg’. Hij beschrijft het landschap en vertelt allerlei verhalen die dit bij hem oproept. Hij ziet de oude boerderij en de brug over de Slinge, maar ook de hoge kampen, de hakhoutbosjes en de woeste gronden, soms moerassig, soms droog en, verderop, de nieuwe boerderijen op de ontgonnen heide. Hij eindigt met een weids uitzicht vanaf de Kale Berg bij Barchem. Deze wandeling is nu bewerkt tot een rondwandeling van twaalf kilometer, en uitgebracht als boekje. Naast de beschrijving van de wandeling en het essay van Heuvel vindt u in het boekje oude foto’s, informatie over de veranderingen in het landschap en een biografie van meester Heuvel. Het museum heeft het boekje uitgebracht met steun van de provincie Gelderland. Een goede manier om dit prachtige gebied beter te leren kennen!

Tekst: provincie Gelderland
Foto's: Willem Drok