Broedsels spotten vanuit nieuwe vogelkijkhut Haringvliet

Het Haringvliet is een belangrijk kruispunt voor trekvogels die vanuit het noorden naar Afrika vliegen, en van vissen die migreren tussen de Noordzee en de Maas en de Rijn die hen tot diep in Europa brengen. De gedeeltelijke opening van de Haringvlietsluizen in 2018 is een belangrijke stap in het herstel van de natuurlijke dynamiek tussen zee en rivier. Daar profiteren niet alleen vissen van zoals de zalm en de steur: in de brakke getijdenzone kunnen duizenden trekvogels, kustvogels en steltlopers meer voedsel vinden. De nieuwe vogelboulevard bij Ooltgensplaat is één van de projecten gericht op het (her)ontwikkelen en beleven van de unieke deltanatuur van het Haringvliet.

Herstel dynamische natuur

Ooit waren de Hellegats- en Ventjagersplaten in het Haringvliet een aaneengesloten natuurgebied. Door de aanleg van dammen in het kader van de Deltawerken veranderde die situatie: de Hellegatsplaten vielen droog in 1987 na aanleg van de Philipsdam. Mede door de inzet van Staatsbosbeheer heeft de natuur zich hier weer ontwikkeld: de combinatie van brak en zoet bodemwater, natte en droge klei en droog zand, en begrazing door heckrunderen en paarden, zorgt voor een halfopen en gevarieerd landschap. Bos en struweel, riet, ruigte, grazige delen en open water wisselen elkaar af.

Vogels kijken zonder ze te verstoren

De nieuwe vogelboulevard bij Ooltgensplaat bestaat uit vier vogelkijkhutten en een uitkijktoren. Dankzij wilgenschermen kunnen bezoekers de hutten ongezien bereiken en worden de vogels niet verstoord. Vogelsoorten die je hier kunt bewonderen zijn de kluut, lepelaar, zwartkopmeeuw en visarend. Maar ook andere watervogels, roofvogels, steltlopers en rietvogels kun je er ontdekken. De uitkijktoren is één van de beste plekken om de zeearend te zien.

De vogelboulevard is een initiatief van Staatsbosbeheer in samenwerking met Vogelbescherming Nederland en is een onderdeel van het Droomfondsproject Haringvliet (lees hier meer over wat het Droomfonds Haringvliet de afgelopen vier jaar heeft bereikt voor natuur en mens). De vogelboulevard wordt mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij en de provincie Zuid-Holland. Samen met de Biesbosch is het gebied onderdeel van het Nationaal Park NLDelta, een programma waarin overheden, organisaties en bewoners werken aan meer natuur, economie en leefbaarheid in de regio (zie kader voor de internationale aandacht voor NLDelta).

Diverse broedparen en jongen gespot

Boswachters van Staatsbosbeheer hebben deze maand diverse broedparen en jongen gespot in de omgeving van het Haringvliet. Van de bruine kiekendief zijn er drie broedgevallen. Zij houden zich op langs de rietoevers van het Haringvliet, op de buitendijkse gorzen. Ook kom je hier tureluurs en kieviten tegen, evenals een aantal grutto’s. Op de eilanden van de Westplaat broeden de dwergstern en de kluut. In het hele Haringvliet broeden ieder jaar ook honderden kokmeeuwen. Steeds vaker wordt in de omgeving de zeearend gezien: het wachten is op het eerste succesvolle broedpaar.

Op de Hellegatsplaten zijn elf veulens van fjordenpaarden geboren: de verwachting is dat dit er nog meer worden. Tussen de Westplaat en de vogelboulevard in zijn reeën gespot, soms in groepen van dertig stuks. Nu, in de maanden mei tot half juni, worden de kalfjes geboren. Op de buitengorzen langs het Haringvliet zijn ook diverse bevers gesignaleerd, die hopelijk binnenkort jongen geven: er zijn twee burchten bekend en mogelijk zijn er meer.

Vogelkaart

In iedere kijkhut van de vogelboulevard hangt een informatiebord met de meest kenmerkende vogelsoorten van het gebied. Speciaal voor de vogelboulevard is er ook een vogelkaart (pdf; 3,9 MB) ontwikkeld: hierop staan de 31 meest voorkomende vogels afgebeeld, de locaties van de vogelkijkhutten en een fiets/wandelroute in de omgeving. Download de vogelkijkkaart.

Tekst: Monique van der Hart en Violet van Houwelingen, provincie Zuid-Holland. Met dank aan Wiecher Pen, boswachter publiek Staatsbosbeheer
Foto’s: Staatsbosbeheer; Blikonderwater.nl; Joerg Mager, Saxifraga