Kroonbekerzwam nu ook in Nederland

Nieuwe soort bekerzwam

Bart Horvers kwam met de suggestie dat het wel eens de Kroonbekerzwam (Sarcosphaera coronaria) zou kunnen zijn. De Kroonbekerzwam heeft een grote beker van drie tot tien centimeter breed. Het is een voor Nederland nieuwe soort, die al wel een Nederlandse naam had dankzij enkele vondsten bij onze zuiderburen. Deze grote bekerzwam is net zo'n typische voorjaarssoort als bijvoorbeeld het Morielje. De Kroonbekerzwam groeit eerst als een vuilwitte holle bolvorm ondergronds en pas bij het rijpen breekt hij door het aardoppervlak heen. De bovenrand van de beker kan dan splijten in een aantal slippen, de kroon. Dikwijls neigen deze naar buiten, waarbij de kenmerkende paarse binnenzijde goed zichtbaar wordt. Hier worden de sporen gevormd. Verwarring met soorten grondbekerzwammen (Geopora spec.) is mogelijk, maar de reactie met jodiumhoudend reagens kleurt bij de Kroonbekerzwam de toppen van de asci blauw. Deze blauwverkleuring doet zich niet voor bij de grondbekerzwammen. 

Verspreiding

In Duitsland en Zwitserland is de Kroonbekerzwam een vrij algemene soort van nogal uiteenlopende biotopen. De soort heeft wel een voorkeur voor kalkrijke bodems. In het West-Europese laagland is het een zeldzame soort.

Giftig

Het bijzondere van deze bekerzwam is het vermogen het soms in geringe hoeveelheid aanwezige arseen in de bodem te kunnen opslaan. Hierdoor kunnen Kroonbekerzwammen hoge concentraties van dit giftige element bevatten en bij consumptie voor ernstige gezondheidsproblemen zorgen.

Tekst en foto's: Ilona Buth en Kees Roobeek, Nederlandse Mycologische Vereniging