Zeldzame vissoorten gevangen op de Waal

Onder meer jonge Atlantische zalm, Atlantische forel, Noordzeehouting, rivierprik, zeeprik, bot, driedoornige stekelbaars en paling kwamen boven water tijdens het vierdaagse onderzoek. Al deze vissoorten wonen een deel van hun leven in het zoete rivierwater en trekken het andere deel naar zee om daar op te groeien of te paaien. De twee jaar oude zalmen (inmiddels 14 en 18 centimeter lang) waren waarschijnlijk onderweg naar de Noordzee na hun geboorte in bovenlopen van de Rijn in Duitsland.

Waterkwaliteit herstelt

Trekvissen als Atlantische zalm, steur, Atlantische forel, rivier- en zeeprik zwommen in de negentiende eeuw nog volop in de Waal. Door verslechtering van de waterkwaliteit en afdamming van paaigebieden ging de stand van bijna alle trekvissen hard achteruit. Het dieptepunt was de Sandozramp in 1986, waardoor bijna al het leven in de Rijn verdween. Sinds de jaren ‘90 verbetert de kwaliteit van het rivierwater in rap tempo. Vandaag de dag zwemmen er weer zalmen en andere trekvissen rond. Het ultieme doel is een visstand als vanouds, toen de Rijn een echte zalmrivier was.

Kilo’s plastic als bijvangst

Tijdens het onderzoek is ook bijgehouden hoeveel plastic als ‘bijvangst’ in het net terechtkwam. Dat geeft een goed beeld van de vervuiling onder water, omdat het net alles opvangt wat voorbij komt drijven. In vier dagen werden vooral veel stukjes plastic, resten maandverband en nylon gevangen: zo’n twintig kilo afval in totaal. Het meeste plastic bleek in kleine stukken geslagen door stroming en contact met scheepsschroeven. Aangezien slechts twee procent van de totale waterafvoer werd bemonsterd, zwerft in werkelijkheid een veelvoud aan afval door de Waal.

Over het onderzoek

Samen met beroepsvisser Job Bout uit Tholen werd gedurende vier dagen lang tien uur per dag met de ankerkuil gevist. In september en oktober zal nog twee maal vier dagen worden gevist.

Dit onderzoek is onderdeel van twee projecten. Met het ene project (Groen-Blauwe Rijnalliantie), een samenwerking tussen Duitse en Nederlandse onderzoekers en natuurbeheerders, wordt kennis over trekvissen in de Waal en Rijn verzameld. Het andere project, ‘Waal Samen’, evalueert het effect van langsdammen in de Waal op de visstand. Hiertoe werken onderzoekers van de Radboud Universiteit, Rijkswaterstaat en Sportvisserij Nederland samen.

Tekst: Roland van Aalderen, Sportvisserij Nederland
Foto's: Jelger Herder, RAVON (leadfoto: jonge Atlantische zalm); Sportvisserij Nederland