Aanhoudend warm: natuur drie weken voor op schema

De gemiddelde temperatuur van 1 februari tot en met 21 maart was 6,8 °C. Dit is 2,5 °C boven de huidige normaal en zelfs 4 °C warmer dan vijftig jaar geleden. Door die aanhoudende zeer hoge temperaturen ontwikkelt de natuur zich razendsnel. Overal zie je, hoor je, ruik je en proef je de lente. Sinds een paar dagen hoor je overal de tjiftjaffen, trekken padden naar hun voortplantingswateren en vliegen citroenvlinders, dagpauwogen en gehakkelde aurelia’s rond. Diverse bomen komen rond deze tijd in blad waaronder de witte paardenkastanjes, elzen en berken. Naast het frisgroene blad geven steeds meer bloemen kleur aan het landschap. De sleedoorns doen dat momenteel massaal, maar de oplettende kijker ziet ook de bosanemoon, witte dovenetel, maarts viooltje, hondsdraf, fluitenkruid en pinksterbloem. Heb je ze nog niet gezien? Let dan de komende dagen op, want op steeds meer plaatsen ga je ze zien. Op Natuurkalender.nl zie je op welke eerstelingen je in het kader van De Natuurkalender in maart kunt letten en waarvan je je eerste waarneming door kunt geven. Dit kan met je Nature Today account of anoniem.

Vroeg jaar

Onderstaande figuur laat aan de hand van bloeiwaarnemingen van het klein hoefblad mooi zien dat 2019 een vroeg jaar is. Per week staat het percentage eerste bloeiwaarnemingen dat is binnengekomen weergegeven. De blauwe lijn geeft het gemiddelde weer van de jaren 1940 tot en met 1968. De oranje lijn voor de jaren 2001 tot en met 2018 en de grijze lijn is 2019. Vijftig jaar geleden werd de mediaan (middelste waarneming) op 18 maart gedaan. In ons Natuurkalenderonderzoek beschouwen we de periode 1940 tot en met 1968 als de normaal. De gemiddelde temperatuur in die periode is namelijk representatief voor Nederland voordat de temperatuur op begon te lopen vanaf eind jaren 80 van de vorige eeuw. De afgelopen 18 jaar lag de mediaan gemiddeld op 6 maart en dit jaar komt hij rond 23 februari te liggen. Het aantal dagen voorsprong op de normaal verschilt per soort maar is gemiddeld zo’n drie weken.

GrowApp

Met de snelle ontwikkeling van de lente is het ook de tijd om met de GrowApp op pad te gaan. Doordat de langste GrowApp-reeksen al vanaf het voorjaar van 2017 beschikbaar zijn, wordt het steeds interessanter om beelden van (ongeveer) dezelfde datum, maar dan in verschillende jaren, naast elkaar te zetten. Hieronder diverse voorbeelden waarin goed te zien is dat 2019 nu vroeger is dan 2017 en beduidend vroeger dan 2018. Als je op de foto's klikt opent zich in een nieuw scherm de hele timelapse-video op Growapp.today.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University en GLOBE Nederland
Foto’s: Arnold van Vliet