De bronnen van Middachten stromen weer

Het eeuwenoude landgoed Middachten strekt zich uit van de Veluwe tot de IJssel en heeft een gevarieerde en soortenrijke natuur. Het bronbos ligt in een oude, met veen gevulde stroomgeul van de Rijn aan de voet van de heuvels. Het bestaat deels uit opgaand bos, deels uit elzen- en essenhakhout.

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft in samenwerking met het landgoed Middachten, gemeente Rheden en provincie Gelderland het plan gemaakt om de verdroging aan te pakken. De sleutel bleek te liggen in de ontwatering van het aangrenzende landbouwgebied Middachterbroek. Eind 2017 zijn de sloten in het gebied ondieper gemaakt en verkleind, zodat zij minder water afvoeren. Deze maatregelen konden uitgevoerd worden omdat zowel het landgoed als de pachter konden instemmen met vernatting. Het landbouwgebied is in agrarisch natuurbeheer bij een biologische boer.

Om het effect van de maatregelen te volgen, zijn er in de bronbossen peilbuizen geplaatst. Per locatie zijn twee filters geplaatst: één diep en één ondiep. Daarmee kan de kweldruk gemeten worden: bij een kwelsituatie is de grondwaterstand in de diepe buis hoger dan in de ondiepe buis en wordt het water naar boven gedrukt. Op het kaartje is de locatie van één van de peilbuizen weergegeven. Het gearceerde gebied op dit kaartje is het Middachterbroek, waar de maatregelen zijn genomen.

In onderstaande grafiek zijn deze standen weergegeven voor de periode februari 2015 tot en met oktober 2018. De grafiek laat zien dat het verschil in stijghoogte tussen diep en ondiep grondwater na de maatregelen toegenomen is. Het gemiddelde verschil voor de maatregelen was zes centimeter; na de maatregelen dertien centimeter. De kweldruk onder de bronbossen lijkt dus verdubbeld. Natuurlijk is de periode nog erg kort om definitieve conclusies te trekken. In de komende jaren wordt de peilbuis gemeten en wordt gemonitord of in de vegetatie veranderingen te zien zijn.

Tekst: Willem Drok, Provincie Gelderland
Foto's: Age Fennema (leadfoto: bronbos landgoed Middachten)
Illustraties: Provincie Gelderland