Aanvullend statement onderwaterdrainage in veengebieden

Een eerder bericht van mijn hand over de (kosten-)effectiviteit van onderwaterdrainage (OWD) behoeft enige aanvulling voor wat betreft de gemaakte aannames, met name in de kosten-batenanalyse. In deze kosten-batenanalyse maakte ik een conservatieve inschatting van de effectiviteit en de kosten van OWD. Dit werd gemotiveerd door de onzekerheid die er op dit moment nog bestaat over de effectiviteit van OWD. Er zijn in een tweetal langjarige proeven potentieel hoopgevende resultaten behaald met onderwaterdrains wat betreft de maaivelddaling (waarvan één perceel een voor Nederland representatieve drooglegging heeft). Punt is wel dat de ruimtelijke diversiteit van het Nederlandse veengebied groot is (er zijn bijvoorbeeld lokaal grote verschillen in bodemsamenstelling). Om vast te kunnen stellen of de eerste resultaten uit de proefgebieden ook landelijk, in andere veenweidegebieden geldig zijn, is nader onderzoek nodig. Dit onderzoek vindt momenteel plaats op verschillende locaties in Nederland, en de uitkomsten hiervan zijn essentieel voor een zorgvuldige besluitvorming over OWD.

In mijn eerdere stuk voor Nature Today heb ik berekend dat de kosten van onderwaterdrainage kunnen uitkomen op wel 390 euro per vermeden ton CO_2. Elders wordt gesproken over bedragen van 30 tot 40 euro. Deze verschillen zijn groot en sterk afhankelijk van aannames zoals de kosten van aanleg, de periode waarover de drains worden afgeschreven en de gehanteerde rentevoet. Uiteindelijk is het een maatschappelijke keuze of het instrument onderwaterdrains wel of niet grootschalig wordt ingezet om bodemdaling en CO₂-uitstoot tegen te gaan.

Die maatschappelijke keuze moet wel gebaseerd zijn op afwegingen die gestoeld zijn op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek. In bijgevoegde technische notitie (pdf; 0,1 MB) laat ik zien hoe verschillende aannames voor wat betreft effectiviteit en kosten van OWD tot verschillende kosten per ton CO₂ leiden. Het is belangrijk dat deze onzekerheden in de kosteneffectiviteit van OWD duidelijk zijn voordat wordt besloten over opschalen van de techniek. Ik geef ook een aantal aanbevelingen voor wat betreft het in gang zetten van een transitie naar duurzamer veenbeheer in Nederland.

Overigens beperk ik me in mijn analyse tot de ‘klassieke’ OWD, dat wil zeggen zonder drukdrains of reservoir (hetgeen ook de maatregel is voor het veenweidegebied die het meest prominent is in de voorstellen van de klimaattafel landbouw).

Meer informatie

• Aanvullende statement (pdf; 0,1 MB) Lars Hein over onderwaterdrainage

Tekst: Lars Hein, Wageningen Universiteit
Foto’s: Wim Huisman, Saxifraga