Regulering grote grazers belangrijk voor behoud biodiversiteit

Knelpunten en kansen voor insecten

In het nieuwe themanummer van Philosophical Transactions of the Royal Society B, dat eerder deze week verscheen, worden de knelpunten en kansen voor insecten bij rewilding belicht door Michiel Wallis de Vries, buitengewoon hoogleraar bij de leerstoelgroep Plantenecologie en Natuurbeheer, en Roel van Klink, postdoc bij de Universiteit van Leipzig. “In veel ecosystemen zijn grote herbivoren en grote roofdieren door de menselijke invloed zeldzaam geworden of verdwenen,” zegt Wallis de Vries. “Met ‘trophic rewilding’ wordt getracht de natuurlijke dynamiek van begrazing te herstellen door het terugbrengen van grote grazers, en waar mogelijk ook hun predatoren.”

Het achterliggende idee is dat natuurlijke processen op termijn de beste basis bieden voor het behoud van biodiversiteit in een veranderende wereld. Tegelijkertijd is er ook nog veel onbekend over de effecten van deze natuurontwikkeling op de biodiversiteit. Het net uitgekomen themanummer van Philosophical Transactions gaat hier in een serie van 16 artikelen nader op in.

Overbegrazing beperkt soortenrijkdom

Het artikel van Wallis de Vries en Klink behandelt de invloeden op de meest soortenrijke groep op aarde: insecten en andere geleedpotigen. Het kennisoverzicht, ook al is het nog verre van compleet, laat zien dat de diversiteit aan habitats en daarmee de soortenrijkdom van insecten sterk te lijden heeft wanneer populaties grote hoefdieren niet worden gereguleerd. Michiel Wallis de Vries: “Zowel in de Oostvaardersplassen als de Amsterdamse Waterleidingduinen hebben we kunnen zien dat overbegrazing de soortenrijkdom sterk beperkt. We hebben lange tijd gedacht dat het voedselaanbod de aantallen hoefdieren wel laag genoeg zou houden om soortenrijke insectengemeenschappen mogelijk te maken, maar het lijkt erop dat daarvoor toch regulatie door wolven, ziekten of jacht nodig is.”

Het Engelse Knepp Estate laat zien dat bij actieve regulatie van de hoefdierpopulatie een grote rijkdom aan dagvlinders wel hand in hand kan gaan met natuurontwikkeling. “Het voormalige landbouwgebied herbergt nu al de grootste populaties van de grote weerschijnvlinder en de sleedoornpage van het Verenigd Koninkrijk,” zegt Wallis de Vries, die ook bij De Vlinderstichting werkzaam is. “Door vlinders en andere insecten als indicatoren voor biodiversiteit mee te nemen bij de monitoring van natuurontwikkeling kunnen we leren wanneer bijsturen gewenst is”.

Tekst: Wageningen University
Foto's: Leo Linnartz, Ark Natuurontwikkeling (leadfoto: grote kudde koniks in de Oostvaardersplassen); Kars Veling, De Vlinderstichting