Wildernis in eigen land: Jeroen Helmer over de kracht van een vrije natuur

Jeroen Helmer combineert zijn enorme veldkennis, oog voor detail en zijn visionaire blik op de mogelijkheden voor wilde natuur in zijn tekeningen. Dit alles is nu gebundeld in een rijk en toegankelijk boek: Wildernis in eigen land. Hierin schetst Jeroen Helmer zijn beeld van rijke natuur in de Lage Landen en laat ons zien wat er gebeurt als de natuur tijd en ruimte krijgt. 

Stel je een koude lentedag voor – met de dauw nog op het gras – waarop de majestueuze eland voor het eerst een stap over onze landsgrens zet en besluit te blijven. Beeld je een meanderende rivier in, waarin de meterslange steur haar weg naar open zee zoekt, terwijl ze geruisloos een kudde wilde waterbuffels passeert. Is dit Nederland over twintig jaar?  

Wij denken dat dat kan. Als meer mensen lezen en leren over rewilding, wilde natuur ervaren en (weer) in hun hart sluiten. We hopen dat Wildernis in eigen land daar een bijdrage aan gaat leveren.

Jeroen: “Met dit boek wil ik de verbeelding aanspreken over wat er zou kunnen. Onze kennis over natuur baseert zich vanzelfsprekend op de wetenschap. Alleen onderzoeken we over het algemeen een incompleet landschap. Als we vervolgens alleen de uitkomsten van zo'n onderzoek als uitgangspunt voor natuurbeheer nemen, missen we kansen. Je kunt de natuur pas goed begrijpen als je haar tijd en ruimte geeft, zodat ze kan doen wat ze al miljoenen jaren doet. Daarvoor zijn sleutelsoorten nodig die vaak verdreven zijn, maar soms nog elders op de wereld voorkomen, of nauw verwante soorten hebben. Sommige bijna uitgestorven dieren hebben we kunnen terugbrengen, zoals de wisenten. Daar waren op een gegeven moment slechts vijftig dieren van over in dierentuinen. Door deze dieren in hun natuurlijke omgeving te volgen krijgen we niet alleen inzicht in hun doen en laten, maar ook hoe andere dieren en planten reageren op hun aanwezigheid. Daar gaat het om in de natuur: de wisselwerking tussen de verschillende soorten.”

Dit is een van de vele voorbeelden van het herstel van natuurlijke processen in het boek. Jeroen beschrijft er vele andere zoals de begrazing door sociale kuddes van half-wilde paarden en runderen en het laten liggen van kadavers, poep en dood hout, bevers die riviertjes en beken omleggen door bomen om te knagen en het landschap tot spons maken. Pieter Derks schreef het voorwoord van het boek.

Anderen over Wildernis in Eigen Land

André Kuipers: "Zoals je vanuit de ruimte een totaalbeeld van onze mooie, kwetsbare planeet krijgt, krijg je van dit fascinerende boek een totaalbeeld van de wilde natuur in Nederland, in verleden, heden en toekomst." 

Matthijs Schouten, bijzonder hoogleraar ecologie en filosofie van het natuurherstel aan de WUR: "Voor een leefbare toekomst is het van het allergrootste belang dat we onze verhouding met het niet-menselijke deel van het leven opnieuw beschouwen. Dit boek nodigt daar op verrassende en onontkoombare manier toe uit."

Isabella Tree, bestsellerauteur van Wilding en samen met haar man Charlie Burrell initiatiefnemer van het baanbrekende rewilding-project Knepp Estate in Engeland: "Dit is een boek dat de manier waarop we naar de natuur kijken zal veranderen. Een broodnodig duwtje in de rug voor het herstel van ecosystemen in heel Europa en daarbuiten."

Over Jeroen

Jeroen Helmer (1962) studeerde in 1989 af aan de St Joost Kunstacademie van Den Bosch en vond daarna zijn levensmissie als illustrator en verhalenverteller bij ARK Rewilding Nederland. Dat Nederland een groot stadspark zou zijn, is een misvatting waar hij korte metten mee maakt. Zijn ecologische vergezichten zijn op veel plekken in ons land al realiteit geworden.

Met dit boek willen de auteur, ARK Rewilding Nederland en Lemniscaat mensen inspireren om groots te denken als het om ruimte maken voor wilde natuur in eigen land gaat. 

Meer informatie

• Het boek is uitgegeven door Lemniscaat en te koop bij je plaatselijke boekwinkel of via Libris.
• Jeroen was zondag 6 oktober te beluisteren in Vroege Vogels en werd onlangs geïnterviewd door Anthonie Stip voor de Podcast Toekomst voor Natuur. Beluister hier de aflevering Verhalen uit de wildernis: Jeroen Helmer tekent de rijkdom van onze natuur.

Tekst: ARK Rewilding Nederland en Marjoleine Molenaar (Lemniscaat)
Foto's: Eva Broekema; Anne-Marie Pronk
Tekeningen: Jeroen Helmer