Veel diversiteit in groene burgerinitiatieven

De Rijksoverheid streeft naar een grotere maatschappelijke betrokkenheid bij natuur. Uit de Balans van de Leefomgeving 2018 blijkt dat er een grote diversiteit aan groene activiteiten en initiatieven bestaat. Deze grote diversiteit vormt wellicht het belangrijkste kenmerk van actief burgerschap in het groen. Groene initiatieven zijn overal en worden door een keur van partijen uitgevoerd. Dat de betrokkenheid van de samenleving bij natuur zich verbreedt, biedt mogelijk ook kansen voor bijdragen aan doelen in andere beleidsdossiers zoals klimaat, gezondheid en sociale cohesie.

Burgers spelen, samen met maatschappelijke organisaties, een belangrijke rol in de bescherming en het behoud van bestaande natuur en biodiversiteit. Het gaat daarbij om actieve soortbescherming, gegevensverzameling en particulier beheer van delen van het Natuurnetwerk Nederland. Daar waar het gaat om het realiseren van nieuw groen, richten de initiatieven van burgers zich overwegend op kleinere projecten in de eigen buurt, bedoeld voor recreatief gebruik en om de woonomgeving te verbeteren.

Sturing overheid

De overheid verwacht dat groene burgerinitiatieven ook zullen bijdragen aan de doelen van de Vogel- en Habitatrichtlijn. De bijdrage van burgerinitiatieven aan de uitbreiding van de oppervlakte natuur die daarvoor nodig is, lijkt echter bescheiden te zijn. Het is belangrijk dat de overheid zich realiseert dat burgers vaak andere dan puur ecologische wensen en beelden hebben van natuur en dus ook andere dan puur ecologische doelen hebben bij het ontplooien van groene initiatieven. Door helderder te communiceren over haar verwachtingen kan de overheid wel stimuleren dat burgers die groene initiatieven ontplooien, zich ook richten op ecologische doelen. De overheid kan daar ook in sturen met bijvoorbeeld het beschikbaar stellen van kennis of grond en hulp bij fondsenwerving of het aanbieden van financiering.

Samenwerking PBL en WUR

De Balans van de Leefomgeving wordt elke twee jaar uitgebracht door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in samenwerking met Wageningen University & Research (WUR). In de balans wordt de toestand van de leefomgeving en de vorderingen van het leefomgevingsbeleid beschreven. In 2018 is onder andere specifiek aandacht besteed aan de overheidsdoelen gericht op een grotere maatschappelijke betrokkenheid bij natuur.

Meer informatie

• Balans van de Leefomgeving 2018

Tekst: Wageningen Environmental Research
Foto's: Wilma Verburg, CC BY SA 2.5-licentie; Tineke Los