Bijzondere wilde bijen in het Rotterdamse havengebied

Het Rotterdamse havengebied strekt zich uit van kust tot binnenland over een lengte van ruim 45 kilometer. Het grootste gedeelte van dit oppervlak is weliswaar in gebruik als bedrijventerrein, maar wordt doorsneden door talloze wegbermen, leidingstroken en groenzones. Deze terreinen beschikken over een indrukwekkende diversiteit aan planten en dieren, veelal kenmerkend voor de duinstreek. Zo floreren hier bijzondere plantensoorten als groenknolorchis en glad biggenkruid en diersoorten als rugstreeppad, blauwvleugelsprinkhaan en lichte daguil. Deze soorten van vochtige duinvalleien en droge duingraslanden houden stand dankzij een extensief beheer. Hiervan profiteren niet alleen zeldzaamheden, maar ook talloze algemene plantensoorten, wat leidt tot een uitbundig bloeiende vegetatie. Deze heeft op haar beurt een grote aantrekkingskracht voor veel insecten.

Dit jaar voert EIS Kenniscentrum Insecten een inventarisatie uit van wilde bijen in de Rotterdamse haven. De eerste resultaten zijn veelbelovend en wijzen op zowel grote aantallen als een hoge diversiteit aan soorten. Tot op heden zijn zo’n 60 verschillende bijensoorten aangetroffen. Algemene solitaire bijen en hommels vliegen in het gebied in opvallend hoge dichtheden. Ook zuidelijke soorten als de blauwe ertsbij gedijen hier goed, evenals aan de kust gebonden soorten waaronder het zilveren fluitje. Dankzij de overvloed aan gastheersoorten worden veel parasitaire bijen aangetroffen, ook wel bekend als koekoeksbijen. Bijzondere koekoeksbijen zoals het geeltipje zijn in de omliggende omgeving zeldzaam maar in het havengebied op verschillende plekken talrijk.

Bijen die het elders in Nederland moeilijk hebben omdat hun voedselplanten of nestlocaties in het gedrang zijn, profiteren in het havengebied van ruimte en stabiliteit. Het gebied vormt een bijzonder biotoop met een rijke structuurvariatie. De voedselarme, zandige bodem met hier en daar wat struikgewas zorgt voor nestelgelegenheid voor verschillende soorten bijen, terwijl de overvloed aan spontane vegetatie voldoende voedsel biedt. Hoewel men het misschien niet direct zou verwachten, beschikt het grootste havengebied van Europa over een opmerkelijke en waardevolle diversiteit aan wilde bijen.

Tekst: Linde Slikboer, EIS Kenniscentrum Insecten en Niels Godijn, Bureau Stadsnatuur Rotterdam
Foto's: Niels Godijn