Wat gaat er veranderen bij de eerste territoriale wolf in Nederland?

Zwervende wolven gedragen zich anders dan wolven in een eigen territorium. Zwervers leggen soms kleine, maar soms ook erg grote afstanden af in hun zoektocht naar een geschikte plek en partner. Er zijn voorbeelden van zwerftochten van meer dan duizend kilometer. Wolven zijn doorgaans schuw, maar gedreven door hun zwerftocht komen ze soms in bebouwd gebied terecht, zoals Bennekom.

Vanaf het moment dat een wolf interesse toont in een regio, bestaat de kans dat de wolf in een ruime omgeving begint te markeren. Wolven doen dit doorgaans door een ferme wolvenkeutel (meer dan twintig centimeter lang en meer dan 2,5 centimeter dik, voorzien van veel haar en botresten) te plaatsen op kruisingen van wegen, bij voorkeur van zandwegen. Deze markante plekken zijn een niet te negeren bericht voor langskomende wolven en halen hier informatie uit. Bijvoorbeeld of de territoriale wolf nog op zoek is naar een partner. Meestal kiest het vrouwtje een goed gebied uit met voldoende rust en voedsel en wacht tot een mannetje haar heeft gevonden. Een territorium kan zowel bestaan uit bos, heide en hoogveen gebieden, als uit het omliggende landbouwgebied met voldoende rust en dekking. Uiteindelijk zal een wolvenkoppel een vast hol maken waar de jongen worden geboren.

Als een wolf eenmaal een territorium heeft, eet hij vooral prooien als ree, edelhert en wild zwijn. In andere landen lijken territoriale wolven minder op (onbeschermde) schapen te jagen dan zwervende wolven.  

Vestiging in België, maar wanneer in Nederland?

Zo is het ook gegaan met de op het militaire terrein bij Leopoldsburg in België wonende wolvin Naya. Na een zwerftocht van honderden kilometers, waarin ze een aantal schapen heeft aangevallen, is ze nu de eerste territoriale wolf van België in lange tijd. Ze is nog steeds mensenschuw, vooral ’s nachts actief en laat de 400 schapen op het militair domein met rust. Sinds haar vestiging in België heeft ze slechts tweemaal schapen aangevallen in ruim vier maanden tijd, telkens buiten of aan de rand van haar territorium. De meeste mensen in België zijn inmiddels aan de komst van Naya gewend en heten haar van harte welkom.

In Nederland is er nog geen sprake van een gevestigd dier. Wel zijn de afgelopen maanden veel zichtmeldingen en schademeldingen van wolven in de Drents-Fries-Groningse grensregio geweest. Om hier vinger aan de pols te houden, zijn verschillende organisaties gestart met het uitbreiden van monitoringsonderzoek. 

Wat zouden de gevolgen van een territoriale wolf in Nederland zijn?

Belangrijk is dat met name schapen in en rondom het territorium goed beschermd worden. Schapen die gedood zijn door een wolf worden al vergoed door de overheid, maar preventieve maatregelen nog niet. Toch zijn preventieve maatregelen van groot belang. Wordt lang met preventie gewacht, dan kunnen wolven zich gaan specialiseren op schapen, wat tot veel meer dode schapen dan nodig leidt. Wolven jagen op dieren die ze met de minste inspanning kunnen pakken. Als gehouden dieren goed beschermd zijn, zullen wolven zich vooral focussen op zwakke en zieke reeën, edelherten en wilde zwijnen.

Kunnen mensen nog wandelen en fietsen in een natuurgebied waar een wolf leeft?

Indien je in een gebied loopt of fietst waar wolven zijn, is de kans heel klein dat je een wolf ziet. Wolven zijn vooral ’s nachts actief en vormen geen gevaar voor mensen, zolang ze met rust worden gelaten en niet in het nauw worden gedreven. Houd daarom altijd afstand van een wolf als je er één ziet en lijn je hond aan. Maak daarnaast indien mogelijk foto- en filmmateriaal en geef dit zo snel mogelijk door aan Wolven in Nederland.

Tekst: Elze Polman, Zoogdiervereniging & Wolven in Nederland
Foto's: Aaldrik Pot; Free Nature
Figuur: Zoogdiervereniging