Meer wolvenroedels, maar schade blijft achter in Nedersaksen

Volgens het samenwerkingsverband Wolven in Nederland is dit een teken dat het nemen van preventieve maatregelen werkt. Immers, een schaap die onbereikbaar gemaakt is voor de wolf, kan niet opgegeten worden.

Meer roedels

Sinds 2013 zijn de eerste twee wolvenroedels gevestigd in het aan Nederland grenzende Nedersaksen en dit aantal is de afgelopen jaren flink toegenomen. In de periode van 1 april 2017 tot en met 31 maart 2018 zijn er vijf nieuwe roedels geconstateerd en komt het totaal nu uit op 19 roedels voor de deelstaat Nedersaksen. Dit blijkt uit cijfers van de Duitse deelstaatoverheid.

Veel minder schade per wolf

Ondanks de toename van wolven, lijkt de schade door wolven in Nedersaksen in 2018 juist erg af te nemen. In 2017 werden in 159 aanvallen in totaal 403 landbouwhuisdieren aangevallen, maar de teller staat voor de eerste acht maanden van 2018, op 75 gevallen waarbij 203 dieren zijn gedood. Deze sterke afname is volgens Wolven in Nederland een resultaat van goedwerkend beleid, namelijk het stimuleren én het voor 80% subsidiëren van preventieve maatregelen, zoals het plaatsen van voldoende hoge netten/rasters waar stroom op staat. Veehouders die geen maatregelen hebben getroffen komen doorgaans niet in aanmerking voor schadeloosstelling.

Door dit beleid houd je wolvenroedels wild. Immers, goed beschermd vee is voor wolven onbereikbaar en het levert zelfs een stevige elektrische schok op zodra een wolf een stroomdraad raakt. Hierdoor leren wolven om bij schapen en elektrische hekken uit de buurt te blijven, en blijven ze zich focussen op wilde prooisoorten, zoals ree, wild zwijn en edelherten, en blijft de schade door wolven beperkt tot gemiddeld één stuks vee per wolf per jaar. Deze kennis dragen ze ook over op hun kroost, wat de effectiviteit van preventieve maatregelen vergroot.

Gevolgen voor Nederland

De meest dicht bij de Nederlandse grens levende wolvenroedel bevindt zich nabij Meppen, op zo’n twintig kilometer van de grens met Drenthe, en heeft deze zomer zes welpen geworpen. Bij de twaalf roedels in Nedersaksen waarvan het aantal welpen bekend is, zijn dit jaar 58 jonge wolven geboren. De welpen zullen wanneer ze 1 of 2 jaar oud zijn de ouderlijke roedel verlaten en op zoek gaan naar eigen leefgebied. Hiervan zal een deel ook naar Nederland gaan. Vanuit Wolven in Nederland is de verwachting dat er in Nederland voldoende geschikt leefgebied aanwezig is en dat binnen enkele jaren ook in Nederland wolvenparen en wolvenroedels aanwezig zullen zijn. Wolven hebben vooral behoefte aan rust, ruimte en voldoende prooidieren.

Preventie noodzakelijk

Daarom is het nemen van preventieve maatregelen nu ook in Nederland noodzakelijk. Wolven kunnen zo’n vijftig kilometer per nacht lopen, dieren uit de roedel bij Meppen zullen zeer waarschijnlijk ook Nederland aandoen. In Duitsland is het gebruikelijk om binnen dertig kilometer van een roedel het nemen van preventieve maatregelen te verplichten, om in aanmerking te komen van schadeloosstelling. Om de veehouders tegemoet te komen, verstrekken de Duitse deelstaten subsidie voor het materiaal en zijn er veel vrijwilligersgroepen om te ondersteunen bij het plaatsen.

In Nederland is het verplichten en het subsidiëren van preventieve maatregelen ter bescherming van vee nog niet geregeld. Op dit moment is een nieuw interprovinciaal wolvenplan in de maak waarin dit geregeld zou moeten worden. Het is onduidelijk wat de bestuurders gaan besluiten, maar Wolven in Nederland hoopt dat ze luisteren naar het Platform voor de Kleinschalige Schapen- en Geitenhouders om niet alleen professionele dierhouders, maar ook hobbydierhouders tegemoet te komen middels subsidie. Immers, een wolf maakt geen onderscheid tussen hobby- of bedrijfsmatig gehouden dieren, en het doel is te voorkomen dat wolven leren vee te eten.

Gelukkig zijn er geweldige vrijwilligers die zich hebben verenigd onder de naam Wolf-Fencing en dierhouders helpen met het beschermen van hun vee, zoals afgelopen maand bij Gijsbert Six in Drenthe.

Tekst & foto: Glenn Lelieveld, Zoogdiervereniging en Wolven in Nederland (leadfoto: effectieve preventie bij schapenboer in Sachsen-Anhalt: flexnetten op stroom en goed opgeleide kuddewaakhonden die het opnemen voor de schapen)