Blauwe tuinplatworm Caenoplana coerulea

Exotische blauwe tuinplatworm aangetroffen bij Nijmegen

EIS Kenniscentrum Insecten
17-APR-2018 - In januari 2018 trof Andele Boorsma wormen met een opvallende rugstreep aan in de verwarmde kas van de Pompekliniek in Nijmegen. Het bleek de blauwe tuinplatworm Caenoplana coerulea, een exoot die niet eerder in ons land is aangetroffen. Exotische landplatwormen hebben een slechte naam, omdat ze regenwormen en slakken eten en zo de lokale biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid kunnen verminderen.

Na de eerste vondst in januari werden de wormen ook op 21 maart en 4 april gevonden in dezelfde kas. In totaal werden 28 wormen gevonden. Enkele exemplaren werden verzameld en voorgelegd aan Ronald Sluys, platwormenspecialist van Naturalis Biodiversity Center. Het bleek de blauwe tuinplatworm (Caenoplana coerulea). Hiermee zijn nu vier soorten exotische landplatwormen uit ons land bekend. De exemplaren zijn in de collectie van Naturalis opgeslagen onder nummer ZMA V.Pl. 7281.

De kop van de blauwe tuinplatworm is oranje en heeft een rij zwarte oogjes langs de rand

De blauwe tuinplatworm is als volwassen dier acht tot tien centimeter lang en valt op door de gele rugstreep. Ze lijkt wel wat op de grote Australische geelstreep (Caenoplana bicolor), maar is hiervan te onderscheiden door de rozeoranje kop en de rij met oogjes langs de rand van de kop. Verder is de onderzijde van het lichaam lichter van kleur. De grote Australische geelstreep heeft bovendien twee gele strepen op de rug in plaats van één. 

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

De wormen bewegen zich slangachtig voort, waarbij de kop zoekend op en neer beweegt (Bron: Roy Kleukers)

De blauwe tuinplatworm komt van nature voor in Australië, maar is in diverse delen van de wereld geïntroduceerd. In Europa is slechts een beperkt aantal vindplaatsen bekend: een kas in Liverpool (Engeland), een boomgaard op Menorca en Girona (Spanje) en een locatie in Frankrijk. In de VS heeft de soort zich na introductie snel uitgebreid en ook op Menorca is lokale uitbreiding vastgesteld. Het is onduidelijk of de blauwe tuinplatworm zich in Nederland buitenshuis zal kunnen handhaven.  

Iedereen die landplatwormen vindt, wordt verzocht deze (met foto) door te geven via Waarneming.nl of direct aan Sytske de Waart.

Meer informatie

Tekst: Sytske de Waart & Roy Kleukers, EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden
Foto's en film: Roy Kleukers