Satellietbeelden Groenmonitor laten verdrievoudiging van rivieroppervlak IJssel zien

Afgelopen december en het begin van januari zijn gekenmerkt door grote hoeveelheden regen en sneeuwval in het stroomgebied van de Rijn. Dit heeft geleid tot record hoogwaterstanden in de rivieren. Dat dit ook via satellieten waar te nemen is laten de satellietfoto’s in dit artikel zien. Elke week maakt de Sentinel-2 satelliet twee keer een satellietfoto van Nederland. Mits het onbewolkt is kan zo een momentopname van het landoppervlak worden verkregen met een pixelresolutie van 10 bij 10 meter. Groenmonitor.nl maakt deze beelden beschikbaar voor het grote publiek. Op maandag 8 januari was het onbewolkt en was het water bijna op recordhoogte. De satellietfoto geeft de rivieren duidelijk weer als brede slingers door het landschap. Ze lichten in beige tinten op als gevolg van de enorme hoeveelheden sediment die ze opnemen bij het overstromen van de uiterwaarden.

Hoe enorm deze wateroppervlaktes zijn wordt pas duidelijk als we de satellietfoto van 8 januari combineren met een satellietfoto van een dag met gewone waterstanden, in dit geval 27 maart 2017. De reguliere rivierlopen zijn zichtbaar als smalle zwarte slingers. De rode gebieden daaromheen geven de overstroomde gebieden weer. Duidelijk te zien is dat op sommige stukken de rivier kilometers breed is.

Dit wordt helemaal duidelijk als we in detail inzoomen op bijvoorbeeld de plek waar de Nederrijn zich splitst in de Waal en de Rijn. Net voorbij de splitsing van de Nederrijn overstroomt de Waal kilometers breed. Maar in deze natte wereld zijn nog steeds droge plekken zichtbaar; vluchtheuvels voor de dieren in het gebied.

Zo kan ook de IJssel worden geanalyseerd. Merk ook op dat kleinere rivieren als de Vecht (rechtsboven zichtbaar op het IJsselbeeld) ook overstroomd zijn. Het wateroppervlak van de IJssel is ook gekwantificeerd. Onder normale omstandigheden beslaat het wateroppervlak van de IJssel binnen de winterdijken een gebied van 2486 hectares. Op 8 januari was het totale wateroppervlak gegroeid tot 7189 hectares wat bijna een verdriedubbeling is.

Tekst en foto: Gerbert Roerink, Groenmonitor.nl, Wageningen Environmental Research (Alterra)