Groene glibberzwam uitgeroepen tot Paddenstoel van het jaar 2018

In de tweede helft van de vorige eeuw heeft de Groene glibberzwam (Leotia lubrica) sterk te lijden gehad van verzuring en vermesting. In 1989 stond ze nog als 'Bedreigd' op de toenmalige Rode lijst. De Groene glibberzwam behoort tot de paddenstoelen die zich vanaf het eind van de jaren negentig goed hebben hersteld als gevolg van een verminderde milieubelasting. Hierdoor kon de Groene glibberzwam weer van de Rode Lijst (2008) worden afgevoerd. Landelijk gezien is de Groene glibberzwam tegenwoordig sterk toegenomen en zelfs bekend van oude lanen in stedelijk gebied. Of de Groene glibberzwam in symbiose leeft met bomen of iets heeft met de mossen die vrijwel altijd in zijn omgeving te vinden zijn, is nog niet helemaal duidelijk. Het afgelopen jaar lijkt een succesvol jaar geweest te zijn voor de Groene glibberzwam. Met name in het westen van het land werden ze op nieuwe groeiplaatsen gevonden.

Veel paddenstoelen hebben van de vochtige en vrij koele herfst kunnen profiteren, waaronder de Groene glibberzwam. De Groene glibberzwam wordt vooral op mossige plaatsen onder oude beuken en eiken gevonden. Vooral landgoederen en buitenplaatsen met veel oude loofbomen, bosranden en smalle wandelpaden staan bekend vanwege het voorkomen van Groene glibberzwammen. Het afgelopen jaar kwamen meldingen binnen van padranden in de duinen waar ze in flink aantal werden waargenomen. Let op dat je er niet op trapt. De Groene glibberzwam draagt zijn naam niet voor niets. 

Groene glibberzwam

De groene glibberzwam is een gesteelde, vrij kleine zakjeszwam (ascomyceet) die soms in kleinere, maar meestal in grotere groepen groeien. De paddenstoel bestaat uit een cilindrische steel die tot 6 centimeter hoog kan worden en aan de top van de steel verbreed is tot een 1,0 tot 3,5 centimeter breed hoedje. Het hoedje is onregelmatig gegolfd en gelobd met een naar beneden gebogen rand. Ze doen wasachtig aan en zijn geelgroen tot olijfgroen, soms blauwverkleurend, glanzend, glad en glibberig. De onderzijde van de hoed is glad of met enkele plooien met dezelfde kleur als de bovenkant. De steel is vaak iets afgeplat, citroengeel of oranjegeel en ruw door groene korreltjes. Het vlies in de hoed is glutineus, stevig en groenig, in de steel geel. Geur en smaak zijn onopvallend.

Tot voor kort werd aangenomen dat de Groene glibberzwam als saprotroof leefde op dood organisch materiaal. Er zijn echter sterke aanwijzingen uit de recente literatuur dat de Groene glibberzwam er een vorm van symbiose op na houdt of misschien wel parasitair leeft. Ze worden vooral gevonden bij de oudere loofbomen in loof- of gemengde bossen en in lanen op voedselarme tot (matig) voedselrijke zand- en leembodem. Groene glibberzwammen staan meestal tussen mossen of in de buurt ervan en relatief vaak op steile kantjes van heuveltjes, houtwallen, slootkanten, greppels en randen van zandpaadjes door natuurgebieden. Ze worden gevonden van juli tot november. De groene glibberzwam is tegenwoordig weer vrij algemeen in de duinen en op de hogere zandgronden elders in het land.

De Groene glibberzwam komt vaak voor in de buurt van andere zeldzame paddenstoelen. Help mee deze waardevolle groeiplaatsen van de Groene glibberzwam in kaart te brengen door een waarneming van een Groene glibberzwam door te geven. Ga daarvoor naar de website van de Nederlandse Mycologische Vereniging voor meer informatie. Geef een waarneming, vergezeld van een foto en een omschrijving van de vindplaats (liefst in Amersfoortcoördinaten) door via glibberzwam@paddestoelenkartering.nl

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Wil Stelling; Piet Brouwer; Martijn Oud
Kaart: Verspreidingsatlas.nl