Zwarte zeekoet komt in de verdrukking door klimaatverandering

Niet veel mensen in Nederland zullen de zwarte zeekoet ooit hebben gezien, tenzij ze ernaar op zoek zijn gegaan in bijvoorbeeld Scandinavië of Schotland. Het is een prachtige zwart-witte alkachtige met felrode poten. De vogel broedt vooral op rotsachtige eilandjes niet ver van de kust en legt over het algemeen één à twee eieren tussen de rotsen. Volgens de IUCN gaat het wereldwijd goed met de vogel, maar dit is niet het geval voor alle populaties in de Oostzee. Hoewel het goed lijkt te gaan met de ondersoort Cepphus grylle grylle, is de ondersoort Cepphus grylle arcticus, die vooral in het zuiden van de Oostzee voorkomt, volgens de rode lijst van de Oostzee (HELCOM) al bedreigd. De vraag is hoe ernstig die bedreiging is, en hoe lang het nog goed blijft gaan met de zwarte zeekoet?

De Amerikaanse nerts en klimaatverandering

Verscheidene studies hebben namelijk aangetoond dat er een reeks bedreigingen is. Predatie door de Amerikaanse nerts vormt bijvoorbeeld een ernstige bedreiging. Nu alweer zo’n tien jaar geleden is de grootste kolonie aan de Zweedse kust, bestaande uit ongeveer 2600 zwarte zeekoeten, uitgeroeid door de Amerikaanse nerts. Aangezien de zwarte zeekoet rond de Noordpool voorkomt en afhankelijk is van terrestrische en marine ecosystemen voor het broeden en het vinden van voedsel, wordt gedacht dat in de toekomst klimaatverandering ook een ernstige bedreiging kan zijn. Vandaar ook dat een paar jaar geleden het ‘project black guillemot’ is opgezet om meer te weten te komen over de populatie in de Oostzee. Met behulp van kleurringen en cameravallen wordt de populatie gemonitord tijdens het broedseizoen. Ook is een aantal broedkasten geplaatst. Dit project loopt nu al een aantal jaren. Mocht u dus een zwarte zeekoet zien met een kleurring, rapporteer dit alstublieft via deze website of via de website van project black guillemot.

Modelleren van de bedreiging van klimaatverandering

Met behulp van modellen wordt gekeken naar de mogelijke invloed van klimaatverandering op de geografische verspreiding van geschikte broedplaatsen en foerageerplaatsen. Dit onderzoek, gepubliceerd in Bird Study en gedaan door Ana Buchadas van de Universiteit van Lissabon en door Anouschka Hof van Wageningen University, laat zien dat er vooral in het zuiden van de Oostzee minder geschikte plaatsen zullen zijn om te broeden. Dit komt vooral doordat het klimaat niet langer geschikt is voor de zwarte zeekoet in die omgeving. Dit is dus vooral vervelend nieuws voor de ondersoort C. g. arcticus. Een extra negatieve bijkomstigheid is dat het verspreidingsgebied van de Amerikaanse nerts in Fennoscandinavië in de toekomst volgens recentelijk onderzoek waarschijnlijk alleen maar toeneemt. De boodschap van de onderzoekers is dan ook dat instandhoudingsmaatregelen voor het behoud van de zwarte zeekoet, maar ook voor andere soorten, rekening houden met potentiële toekomstige bedreigingen en aandacht geven aan broedgebieden en foerageergebieden over het huidige én toekomstige potentiële verspreidingsgebied.

Meer informatie

Meer informatie over het project ten behoeve van het behoud van de zwarte zeekoet in de Oostzee? Ga naar de website van Project black guillemot.

Tekst: Anouschka Hof, Wageningen University
Foto’s: Anouschka Hof (leadfoto: zwarte zeekoeten); Andrew Allen