Edelhertenbronst

De bronsttijd is de paartijd van het edelhert. In de bronsttijd proberen mannetjes harems te vormen door luid te burlen (het uitstoten van lage geluiden die ver dragen), en hun krachten te meten met rivalen. Als rivalen zich aan elkaar meten, kan er een gevecht losbarsten. Tijdens een gevecht proberen de herten elkaar met hun gewei weg te drukken. Hierbij kunnen soms verwondingen en afgebroken geweien voorkomen. De winnaar, ook wel plaatshert genoemd, dekt de hindes. Soms vormen ze harems van tien à twintig hinden. Na de bronst zijn de meest actieve mannelijke dieren vaak uitgeput. Hun lichaamsgewicht kan dan wel met 30 % zijn afgenomen. Het filmpje hieronder gemaakt door Sil Westra geeft weer hoe het er tijdens de edelhertenbronst aan toe kan gaan.

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

Edelhertenbronst (Bron: Sil Westra)

Het edelhert

Vaak is er verwarring of men met edelherten, reeën of, in mindere mate, damherten te maken heeft. Het edelhert is veruit het grootste hoefdier van Nederland. Het is veel groter dan het ree of damhert. Het edelhert heeft een schofthoogte van gemiddeld 130 centimeter. Bij het ree en damhert ligt dat tussen de 70 en 90 centimeter. Het edelhert heeft een roodbruine vacht en wordt ook wel roodwild genoemd. Jonge dieren hebben een bruine vacht. De buik en de staart zijn wit. Alleen het mannetje heeft een gewei dat hij elk voorjaar afwerpt.

Waar in Nederland?

Als standwild komt het edelhert op slechts drie plaatsen in Nederland voor. Op de Veluwe (Provincie Gelderland), in de Oostvaardersplassen (Provincie Flevoland) en in het Weerterbos (Provincie Limburg). Recent zijn er edelherten uitgezet in het Groene Woud tussen Eindhoven, Tilburg en Den Bosch. Daarnaast komen er af en toe zwervende edelherten de grens over vanuit Duitsland.

De noordelijke helft van de Veluwe bestaat grotendeels uit multifunctioneel bos en natuurgebied en biedt daarom de ruimte voor lage dichtheden edelherten. De Zuid Veluwe is vrijwel geheel aangewezen als grote eenheid natuur waardoor er ruimte is voor hoge dichtheden edelherten. Het natuurgebied Oostvaardersplassen is ook in zijn geheel aangewezen als grote eenheid natuur waardoor ook hier ruimte is voor hoge dichtheden edelherten. In het Weerterbos zijn in 2005 kleine aantallen edelherten geïntroduceerd in een omheind gebied van zo’n 150 hectare.

Zelf kijken?

Wilt u zelf naar de edelhertenbronst kijken? Er zijn verschillende plekken in Nederland waar u dat kunt doen.

• Nationaal park de Hoge Veluwe 
• Veluwe overige gebieden: Natuurmonumenten, Geldersch Landschap en Staatsbosbeheer
• Oostvaardersplassen
• Weerterbos

Als u zelf gaat kijken, blijf dan ten alle tijden op gemarkeerde wegen en paden en houd minimaal 50 meter afstand!

Tekst: Zoogdiervereniging
Foto: Paul van Hoof
Filmpje: Sil Westra