Inktzwammen in de zon snel verdwenen

De nieuwe groeiplaats van de Kapjesinktzwam (Coprinopsis strossmayeri; RL: Gevoelig) bevindt zich aan het begin van een toegangsweg naar een parkeerplaats van recreatiegebied 'Geestmerambacht' nabij Alkmaar. De meeste Kapjesinktzwammen stonden in min of meer gerangschikte, compacte clusters in de nabijheid van een liggende, sterk vermolmde populierenstam. Wat opviel was dat een aantal clusters met Kapjesinktzwammen een flink eind van de vermeende voedselbron verwijderd stonden. Dat komt doordat de stelen van de Kapjesinktzwam zijn verbonden met een ondergronds stelsel van lange, donker oranjebruine myceliumstrengen. De Kapjesinktzwam is in het veld te herkennen aan het grote aantal paddenstoelen dat in clusters tevoorschijn komt. Bij de zeer algemeen voorkomende Kale inktzwam (Coprinopsis atramentaria) is dat ook het geval, maar de Kapjesinktzwam verschilt hiervan door het dikke, witte velum (vlies), waarmee de jonge Kapjesinktzwammen zijn bedekt. Het velum breekt tijdens de groei op in viltige plakjes. De Kapjesinktzwam lijkt daardoor wat op soorten uit de groep van de viltinktzwammen(subsect. Domestici), maar is hier gemakkelijk van te onderscheiden. De viltige plakjes zijn duidelijk groter dan de vlokkige plakjes van viltinktzwammen en ook steviger, dikker. Microscopisch verschilt het velum van de Kapjesinktzwam door de grillige cellen waaruit deze zijn opgebouwd (diverticulaat). Het velum van viltinktzwammen kenmerkt zich door de regelmatige, kettingvormige en langwerpige, ronde cellen. Met de nieuwe vondst is het aantal vindplaatsen van de Kapjesinktzwam in Nederland gestegen tot tien.

Foto's vereist

Hoewel Kapjesinktzwammen in Nederland vooral de laatste jaren in toenemende mate werden gevonden, gelden ze internationaal gezien als een bijzonderheid. De soort is alleen bekend uit Europa. In andere Europese landen zijn ze, evenals in Nederland, zeer zeldzaam. Kapjesinktzwammen zijn net als de meeste andere inktzwamsoorten een kort leven beschoren. De meeste soorten zijn dunvlezig en ontwikkelen zich snel waarna ze weer even snel zijn verdwenen. Hoewel inktzwammen, vooral in het beginstadium van hun ontwikkeling, fantastisch mooi kunnen zijn, is het mooie er bij de meeste soorten er al na een paar uur vanaf, bij sommige soorten zelfs nog sneller. Vooral bij warm, droog en zonnig weer 'verloederen' ze waar je bij staat. Het is daarom zaak altijd een camera bij je te hebben om de kortstondige schoonheid van inktzwammetjes vast te leggen. Een nieuwe waarneming van de Kapjesinktzwam gaat altijd gepaard met een herkenbare foto van de vondst.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging