Storm brengt paddenstoelen dichterbij

Boomtoppen interessant

Paddenstoelen als tonderzwammen en elfenbankjes zijn de voor iedereen zichtbare paddenstoelen op bomen, maar in de boomtoppen leven vele soorten kleine zakjeszwammen of ascomyceten. Dit zijn schimmels waarvan de levenscyclus zich in de schors van takken en twijgen afspeelt en de vruchtlichamen in het winterhalfjaar gevormd worden.

Geslachtelijke en ongeslachtelijke sporen

Nagenoeg alle boomsoorten in ons land kennen een aantal van dit soort schimmels, die bovendien specifiek zijn voor de betreffende boomsoort. Over de functie van deze schimmels is nog weinig bekend. Vermoedelijk spelen zij niet alleen een rol in de bescherming tegen andere schimmelsoorten. Zij kunnen ook slecht functionerende takken selectief doden en treden dan op als parasiet. In de schors van de uitgewaaide takken en twijgen zijn dan de millimeter grote vruchtlichamen dikwijls bij de breukplek te vinden. Voor determinatie zijn de vorm en grootte van de sporen van belang. Opmerkelijk detail is dat er soorten zijn die zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke sporen, de zogenaamde conidiën, produceren. Deze beide sporensoorten verschillen aanzienlijk in uiterlijk. Verder zijn er nogal wat soorten met zeer grote sporen, die tevens van een slijmlaag zijn voorzien. Namen als Esdoornjoekelspoorzwam en Beukenjoekelspoorzwam verwijzen hiernaar. Veel van deze in boomkronen levende schimmels staan als zeldzaam te boek. Niet raar gezien hun biotoop, maar na een storm zijn zij voor de liefhebber op veel plaatsen te vinden.

Tekst en foto's: Kees Roobeek, Nederlandse Mycologische Vereniging