Dansende sijzen - stay together

Sijzen. Als nomaden trekken deze bosvogels in de winter rond. Ze struinen groepsgewijs elzen en berken af, maar ook andere boomsoorten waarvan ze de zaden eten. Afhankelijk van het voedselaanbod blijven ze in Noord-Europa overwinteren of trekken ze al zoekend naar West-Europa. In jaren met weinig voedsel in het noorden zien we al in augustus of september groepen sijzen in Nederland. 2015 was blijkbaar zo’n jaar, want toen werden er vanaf september tot diep in december veel trekkende sijzen opgemerkt. In de winter waren ze in veel tuinen te zien, soms buitelend aan het pindanetje.

Voorjaar, vertrekken

Nu het voorjaar aanbreekt trekken bijna al deze sijzen weer richting het noordoosten. Daarbij lopen de aantallen ook weer flink op. Vooral boven de Grote Rivieren hebben trektellers de laatste weken flink wat sijzen gezien. Ze vliegen weer terug naar de sparrenbossen van Scandinavië, de Baltische staten en Rusland. Slechts weinig sijzen blijven in Nederland ‘hangen’. Vooral in de naaldbossen van Drenthe, de Veluwe en Oost-Brabant heb je kans om ze als broedvogel tegen te komen, zo blijkt uit de voorlopige verspreidingskaart van de vogelatlas. Let in april vooral op de ‘vlinderende baltsvlucht’ van het felgekleurde mannetje om een broedpaartje te vinden! In groepen zingende sijzen – die een apart, druk kwelend geluid voortbrengen – zijn echter vrijwel zeker nog onderweg.

Stay together

Hoewel sijzen dus echte nomaden zijn, blijkt uit een recente buitenlandse analyse van bijna 43.000 ringmeldingen dat de dansende groepjes lang bij elkaar kunnen blijven. Bij 18 groepen die zich verplaatst hadden werden deels dezelfde vogels teruggevangen. De tijd tussen de twee vangsten bedroeg tot wel 1390 dagen! Het betekent dat (een deel van de) sijzen in vaste groepen lijken te trekken, die soms zelfs meerdere jaren standhouden. Verrassend voor zo’n kleine zangvogel. Wat roepen ze naar elkaar als ze overvliegen? Stay together?

Tekst: Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto: Arjan Boele (leadfoto: sijzen op trek)
Kaart: Sovon Vogelonderzoek Nederland