Negen nieuwe watermijten in Nederland

Watermijten zijn meestal minder dan 2 millimeter lang en hebben, net als andere spinachtigen, acht poten. Ze leven vooral in zoet water. Ze hebben een ingewikkelde levenscyclus. De volwassen mijten zwemmen vrij in het water, maar de jonge stadia leven parasitair op waterinsecten, zoals libellen, waterkevers, muggen en zelfs zoetwatermossels.

Watermijten worden veel verzameld tijdens macrofaunabemonsteringen van waterschappen. Aan de hand van de samenstelling van de waterfauna krijgen de wateren een rapportcijfer. Watermijten vormen een soortenrijke groep en hebben daarmee, samen met bijvoorbeeld dansmuggen en waterkevers, een belangrijk aandeel in de waarderingscijfers. Ondanks dat er al tientallen jaren intensief onderzoek gebeurt naar watermijten, duiken er regelmatig nieuwe soorten in Nederland op. In een recent artikel in Nederlandse Faunistische Mededelingen nr. 45 worden maar liefst acht nieuwe soorten gemeld. Sinds de publicatie van dit artikel is opnieuw een nieuwe soort voor de fauna gevonden door Cynthia de Kruijff- Van der Voorn van Waterschap Scheldestromen: Arrenurus denticulatus. Deze soort is internationaal zeer zeldzaam en was alleen nog gevonden in Frankrijk, Roemenië en Zweden. Het totaal aantal soorten voor Nederland komt hiermee op 267.

Watermijtenonderzoek wordt meestal verricht door met een net vanaf de waterkant onder het wateroppervlak te scheppen. Het materiaal kan dan in een witte bak worden uitgezocht. De meeste van deze nieuwe soorten leven al langere tijd ongemerkt in ons land, omdat de biotopen slecht bemonsterd waren. Zo leverde uniek onderzoek in brongebieden in Limburg en Gelderland diverse nieuwe watermijten op. Huitfeldtia rectipes werd door duikers op 10 meter diepte in een zandwinplas gevonden. Sommige soorten breiden hun leefgebied uit en zijn recent in ons land terecht gekomen. Bewijsmateriaal van de nieuwe vondsten is opgenomen in de collectie van Naturalis Biodiversity Center in Leiden.

Tekst: H. Smit, EIS Kenniscentrum insecten en andere ongewervelden
Foto's: Christophe Brochard (leadfoto: een van de nieuwe watermijten, Arrenurus membranator); Bram Koese