Opvallend veel ijsduikers deze winter

De ijsduiker heeft het formaat van een grauwe gans en een aalscholver. De meer algemene roodkeel- en parelduiker zijn een stuk kleiner. Wat ook opvalt, is de forse snavel. Met een populatie van 300 paren op IJsland en 1.000 tot 2.000 op Groenland bedraagt de Noordwest-Europese winterpopulatie rond de 5.000 vogels. Naar schatting 4.500 ijsduikers overwinteren rond de Britse Eilanden, maar de soort kan langs de gehele westkust van Noorwegen tot Portugal worden waargenomen. De Noord-Amerikaanse populatie, die vooral in Canada huist, bestaat uit 600.000 exemplaren; er is echter geen (ring)bewijs dat zulke vogels Europa bereiken.

Nederland

De afgelopen winters werden in ons land zo'n 10 tot 30 vogels gezien. De meeste doorgaans in het Deltagebied en langs de Noordzeekust. De aantallen bij ons lijken de afgelopen decennia te zijn toegenomen en de aankomst valt steeds vroeger in het winterseizoen. De hoogste trefkans is er in de maanden november tot en met februari. Kansrijke plekken in Zeeland zijn bij de Brouwersdam, Oosterschelde, Veerse Meer en Krammer Volkerak. Ook deze winter zijn ze daar gezien. In Zeeland wordt melding gemaakt van een nieuw fenomeen: adulte vogels die terugkeren op vaste plekken. In het binnenland is de kans een stuk kleiner maar bij de WML-plas langs de Maas bij Heel wordt de soort iedere winter gezien. Tot nu toe deze winter gaat het in Zeeland om minimaal 14 tot 16 exemplaren en mogelijk eenzelfde aantal in de rest van het land.

Een Amerikaan in Den Haag?

In het oosten van het land waren twee vogels aanwezig. In de Ooijpolder bij Nijmegen en in de Achterhoek op een zandgat bij Didam. De ontdekker op de laatste plek was verheugd met de waarneming want het is volgens hem ‘de plas waar nooit wat zit’. Ook een andere ijsduiker baarde opzien. Dat is omdat de vogel ontdekt werd in het Laakkwartier in Den Haag. De soort heeft als voedsel vis, insecten en kreeftachtigen. Deze worden duikend, met de krachtige achterpoten onder water zwemmend, bemachtigd met de snavel. De vogel in het Laakkwartier kon vaak mooi bekeken worden en men zag ook dat deze vooral Amerikaanse rivierkreeften at, een exoot. Of het ook een Amerikaanse ijsduiker is, weten we natuurlijk niet. Kijk op waarneming.nl waar op dit moment ijsduikers te zien zijn of kijk op de plas bij je in buurt. Je weet maar nooit. Wel goed kijken en nog eens goed kijken, ijsduikers kunnen heel lang onder water blijven.

Tekst: Jan Schoppers, Sovon Vogelonderzoek Nederland
Foto's: Peter Stein, Saxifraga (leadfoto: ijsduiker); Jorick van de Westeringh, Waarneming.nl