Blauwe en bruine blauwtjes

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

De eerste dagen van augustus zijn de blauwtjes flink losgekomen. In de tuinvlindertelling was het boomblauwtje al flink hoog geëindigd en buiten de tuin worden nu vooral veel icarusblauwtjes gezien. Ook de Rode Lijstsoort bruin blauwtje wordt regelmatig gemeld.

Bruin blauwtje en icarusblauwtje zitten bij voorkeur in bloemrijke graslanden, duinen en bermen. De waardplant van het algemene icarusblauwtje is vooral rolklaver, maar ook wel kleine klaver en andere vlinderbloemigen. De rupsen van bruin blauwtje zijn gespecialiseerd op reigersbek en ooievaarsbek. Ze kunnen gewoon door elkaar voorkomen en dan is de herkenning soms wel een probleem. Een flink deel van de foto’s die de waarnemers bij hun melding van bruin blauwtje plaatsen blijken toch icarusblauwtjes te zijn. Dat probleem geldt niet voor mannetjes van icarusblauwtje, want die zijn felblauw van boven, terwijl bruin blauwtje, zoals de naam al doet vermoeden, bruin is. Onderscheid tussen de vrouwtjes van icarusblauwtje, die vaak bruin zijn met wat oranje vlekjes en bruin blauwtje is lastiger.

Aan de bovenzijde, dus als ze ‘open’ zitten is bij verse vlinders de kleur van de franje belangrijk. Bij vrouwtjes van icarusblauwtje zijn die min of meer egaal crème tot wit, terwijl bruin blauwtje witte franje heeft met donkere streepjes erin, waardoor de franje geblokt overkomt.

De belangrijkste en gemakkelijkste kenmerken zijn te zien op de onderzijde, dus als de vlinder met de vleugels dicht zit, of als ze open zitten, maar van onderen kunnen worden bekeken. Alle vlinders hebben twee paar vleugels, de voorvleugels, die het dichtst bij de kop zitten en de achtervleugels. Op de onderkant van die voorvleugels zit een rij stippen en een grotere stip daaronder. Als je vanaf de grote stip verder in de richting van het lijfje gaat, zien we bij icarusblauwtje nog een of twee extra zwarte stippen, de zogenaamde wortelvlekken. Bij het bruin blauwtje ontbreken die.

Ook op de onderzijde van de achtervleugels is een goed kenmerk aanwezig en dat is fijn als de vlinder in rust zit, want dan is de voorvleugel weg gestoken en niet meer te zien. In bijgaande foto’s is het verschilkenmerk weergegeven. Bij icarusblauwtje liggen drie stippen in een lijn, terwijl er bij bruin blauwtje een duidelijke knik zit. We noemen dit kenmerk de ‘hockeystick’. De komende weken zijn deze blauwtjes er nog volop en kunt u ervan genieten en ook oefenen in de herkenning ervan. Het lijken kleine pietluttige kenmerken, maar als je weet waar je op moet letten hoeft de juiste naamgeving geen enkel probleem te zijn.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting