Landbouwgebied een vlinderwoestijn?

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

In Trouw van vrijdag 13 november stond een artikel over het Europese landbouwbeleid. De ‘vergroening’ daarvan faalt zo blijkt uit een studie van het Europees Milieubureau (EEB). Dat is doodzonde, want juist in het landbouwgebied gaat de biodiversiteit sterk achteruit. Dat geldt zeker ook voor de dagvlinders.

Er was hoop toen een paar jaar geleden besloten werd om in het nieuwe landbouwbeleid van Europa meer ruimte te maken voor natuur. Er was zelfs sprake van dat, om in aanmerking te komen voor subsidie, 7 procent van het areaal een natuurbestemming zou moeten krijgen. Inmiddels blijkt in de praktijk dat dit percentage slechts 1 tot 2 procent bedraagt en bovendien is de manier waarop die snippers kunnen worden beheerd nauwelijks meer natuurvriendelijk te noemen. Kortom, de vele honderden miljarden euro’s die door Europa in de landbouw worden gestoken, meer dan 50 miljard per jaar, blijken voor de biodiversiteit weggegooid geld.

En dat terwijl algemeen bekend is dat juist in het landbouwgebied de biodiversiteit sterk onder druk staat. In het Living Planet Report, dat het WNF deze maand uitbracht, staat klip en klaar dat het landbouwgebied er beroerd voor staat en bovendien dat de dieren in open natuur als heide en duinen ook sterk onder druk staan, met name door de intensieve landbouw.

Voor vlinders is dit heel duidelijk het geval. Van onderzoeker Eef Arnolds kregen we een concreet voorbeeld uit Drenthe, waar hij de vlinders inventariseert voor een nieuwe atlas die volgend jaar zal verschijnen. Hij schrijft: “De speciale aandacht voor soortenarme hokken heeft mij tot de conclusie gebracht dat veel van die hokken in Drenthe echt zeer arm aan vlinders zijn en dat het lage aantal soorten niet slechts te wijten is aan minder onderzoek. Een concreet voorbeeld: Ten zuiden van Spier heb ik op 16 juli 2015 aan vijf kilometerhokken elk ongeveer een uur besteed, te voet en per fiets. Dat leverde per hok slechts 2 tot 5 soorten op en 2 tot 9 vlinders! Op diezelfde dag heb ik de vlinders op mijn eigen land geteld, slechts 5,5 hectare groot (18 keer zo klein als een kilometerhok): in ruim een uur 12 soorten en 201 vlinders! Blijkbaar is er een groot verschil in omgevingskwaliteit voor vlinders”.

Voor dagvlinders zien we dit ook terug in de resultaten van het meetnet. Honderden vrijwilligers tellen al meer dan 25 jaar vlinders op vaste routes. Ze doen dit jaar in jaar uit op dezelfde manier, zodat we betrouwbare resultaten hebben over hoe het met de vlinders gaat. De graslandvlinders zijn, sinds 1992, met meer dan 40 procent achteruit gegaan en in het landbouwgebied zelfs 60 procent. Dat maakt het falen van de vergroening van het Europese landbouwbeleid zo wrang. De Nederlandse overheid moet niet klakkeloos het minimale Europese beleid volgen of, zoals nu gebeurt, daar zelfs nog proberen onder te gaan zitten, maar kan beter werk maken van een gezonde landbouw met ruimte voor biodiversiteit! Een mooie uitdaging voor de nieuwe staatssecretaris Martijn van Dam!

Lees hier het artikel in Trouw van 13 november. Meer over het rapport van het EEB vindt u hier.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting