Oostelijke vossen hebben winter overleefd

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Het was een prachtig zonovergoten weekend en dat was te merken aan de dagvlinders die massaal hun overwinteringsplekken verlieten. Veel mensen hadden zaterdag en vooral zondag hun eerste vlinder van 2015. De citroenvlinder was absolute koploper, maar meest bijzonder waren de 6 oostelijke vossen.

Drie weken geleden werd er een zonnig weekend voorspeld en toen verscheen een natuurbericht over de te verwachten vossen. Voor de eerste actieve en met foto ondersteunde waarneming van een oostelijke vos werd toen door Waarneming.nl en De Vlinderstichting een prijs beschikbaar gesteld. De oostelijke vos is in de zomer van 2014 voor het eerst massaal ons land binnen gekomen en we waren erg benieuwd of ze de winter hadden overleefd. Dat weekend zijn er wel wat dagvlinders actief geweest, maar het was nog te koud en winderig voor een echte piek. Afgelopen weekend ging het echt helemaal los en vooral zondag werden erg veel dagvlinders gemeld.

Zaterdag al kwam de eerste melding via Waarneming.nl van een oostelijke vos in de Kampina door Jac Schepman, met een prachtige foto als bewijs. Deze heeft blijkbaar de winter overleefd. Zondag werd op nog vijf plekken een oostelijke vos gezien (met een bewijsfoto) en er waren nog meer claims uit andere gebieden. Het is de vraag of er voldoende oostelijke vossen hebben overwinterd om zich hier succesvol voort te planten. De vlinders die nu uit winterslaap komen gaan op zoek naar een partner om te paren en daarna kunnen de vrouwtjes hun eitjes afzetten. Als er zo weinig zijn dat de trefkans op een partner klein is zullen veel sterven zonder nageslacht.

Naast deze spectaculaire nieuwkomer waren er ook veel waarnemingen van de overwinterende vlinders die hier al eeuwen zijn. De meest waargenomen vlinder is de citroenvlinder. Er zijn bijna 1500 van deze prachtige vlinders doorgegeven dit weekend. Het gaat daarbij vooral om mannetjes, felgeel en continue vliegend en zoekend bij klimop, coniferen en andere plekken waar ze vrouwtjes verwachten. Soms worden ze ook drinkend gezien op krokussen, winterheide of maagdenpalm bijvoorbeeld, maar het zijn zeer actieve dieren die niet veel stil zitten. De kleine vos werd erg veel drinkend gezien. Viburnum (sneeuwbal) en winterheide waren voor deze soort de favoriete nectarplanten. Ook de andere vlinderoverwinteraars zijn gezien, maar wel veel minder dan citroenvlinder en kleine vos. Dagpauwoog en gehakkelde aurelia zijn niet eens 100 keer gemeld de afgelopen twee dagen. De atalanta, die de laatste tien jaar ook hier steeds meer de winter doorbrengt, is maar sporadisch aangetroffen. Misschien dat veel de relatief koude nachten van de afgelopen maanden toch niet hebben overleefd. Wel zijn er al af en toe popoverwinteraars gezien zoals bont zandoogje en klein koolwitje.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto's: Gerrit Padding; Kars Veling