Bever overleeft migratieknelpunt niet
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]
De Bever voelt zich blijkbaar goed thuis in de Vlaamse wateren want de populatie heeft zich, sinds zijn herintrede in 2000, in sneltempo verspreid. Intussen werden al Bevers gemeld uit alle Vlaamse provincies, met uitzondering van West-Vlaanderen. Maar dat de migratie naar nieuwe gebieden niet altijd probleemloos verloopt, bleek onlangs in Tienen.
Op 28 september werd melding gemaakt van een jonge Bever die vast zat in een betonnen gracht achter de Sint-Helenasluis op de Grote Gete in Tienen. Op deze plaats werd een bypass gecreëerd om de suikerraffinaderij te voorzien van koelwater voor de suikerproductie, waarvan het waterniveau geregeld wordt door een sluis. Een 20-tal meter voorbij de sluis is de bypass overkoepeld en stroomt het water ondergronds verder door twee lange, donkere tunnels langs de raffinaderij. Pas ongeveer een kilometer verder komt deze aan de oppervlakte om opnieuw uit te monden in de Grote Gete.
De donkere tunnels waarin een lawaaierige pompinstallatie draait enerzijds en het niet te overbruggen verschil in waterniveau ter hoogte van de sluis anderzijds, verhinderden het dier vermoedelijk zijn tocht verder te zetten. De Bever kwam bijgevolg vast te zitten in de betonnen bypass omzoomd door muren van zo’n 4 meter hoog. Hierdoor had het dier ook geen toegang meer tot eten of een veilige rustplaats. De kans dat de Bever zou verdrinken door uitputting of honger, was reëel. Daarom werd besloten het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek te contacteren zodat zij de Bever uit zijn benarde positie konden bevrijden. Na een mislukte poging om het dier met behulp van kajaks en netten te vangen in de tunnels, werd een dag later een tweede poging ondernomen. Stalen hekken werden neergelaten voor de ingang van de tunnels zodat de vluchtroute werd afgesloten. Enkele minuten later kon het dier dan gevangen worden en met een net en uit zijn benarde positie bevrijd worden. Op dat moment zat het dier vermoedelijk al vijf dagen vast. Ondanks de professionele aanpak en de goede zorgen van de mensen van het Natuurhulpcentrum, is de Bever de volgende dag alsnog gestorven, vermoedelijk door uitputting.
Bevers leven langs waterlopen of stilstaande waterpartijen in familiegroepen bestaande uit een ouderkoppel, de jongen van dat jaar en de jongen van het jaar ervoor. Als de jongen ouder worden, trekken ze weg en gaan ze op zoek naar hun eigen territorium via het waterlopennetwerk. Dat deze dispersie niet altijd zonder gevaren is, ondervond deze jonge Bever in Tienen. Het voorval in Tienen is geen alleenstaand geval. Steeds vaker komen dieren in de problemen door een gebrek aan natuurlijke door- of oversteekplaatsen in het versnipperde Vlaanderen. Rivieren werden overkoepeld en rechtgetrokken, oevers gebetonneerd en sluizen of andere constructies versperren de doorgang. Bevers zijn in Vlaanderen nog steeds bedreigd en het is noodzakelijk voor de overleving van de populatie dat ze zich kunnen uitbreiden naar andere locaties. Het is dan ook de hoogste tijd om de migratieknelpunten in kaart te brengen én te zorgen voor een structurele oplossing, zodat een herhaling van deze dramatische situatie in de toekomst voorkomen kan worden.
Tekst & foto's: Griet Nijs, Natuurpunt Studie