Voorkom uitsterven ondersoorten scholekster

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op [publicatiedatum]

Sommige ondersoorten van de scholekster zouden de status van ‘bedreigd’ moeten krijgen op de Rode Lijst. Dat is één van de belangrijkste conclusies uit het zojuist verschenen boek Conservation Status of Oystercatchers around the World. Dat maakte het VARA-radioprogramma Vroege Vogels op NPO Radio 1 vanmorgen bekend.

De Canarische scholekster is reeds uitgestorven. Volgens de huidige Rode Lijst van de IUCN is van de in totaal elf soorten scholeksters alleen de Chathamscholekster ernstig bedreigd. Daarvan leven er nog maar een paar honderd, alleen op de Chatham-eilanden. De IUCN zou echter ook de ondersoorten in ogenschouw moeten nemen, aldus Sovon-onderzoeker Bruno Ens, één van de samenstellers van de publicatie.

Bedreigde ondersoorten
De Galapagosscholekster, een ondersoort van de Amerikaanse scholekster, is net zo zeldzaam en verdient de status ‘ernstig bedreigd’. Van een ondersoort van de Euraziatische scholekster, de Oosterse scholekster, leven er weliswaar nog zo’n elfduizend, maar het rappe tempo waarmee kustgebieden in China en Korea worden ingepolderd doet het ergste vrezen. Deze ondersoort verdient minstens de classificatie van ‘bijna bedreigd’.

‘Onze’ scholekster neemt rap in aantal af
Van alle scholeksters is ‘onze’ scholekster, een West-Europese ondersoort van de Euraziatische scholekster, veruit de algemeenste. Dat heeft te maken met de vele rijke wadgebieden in West-Europa. De Waddenzee spant daarbij de kroon: nergens ter wereld is een gebied te vinden met zoveel overwinterende scholeksters. Helaas vertoont onze scholekster ook de snelste afname van alle ondersoorten.

Bedreigingen
In het boek wordt uitgebreid ingegaan op de grootste bedreigingen voor de verschillende (onder)soorten. Alle scholekstersoorten zijn langlevend en zijn buiten het broedseizoen afhankelijk van leefgebieden aan de kust. Het zijn grondbroeders en daarmee zijn de nesten en kuikens gevoelig voor overstroming, predatie, vertrapping en verstoring door menselijke activiteiten. Die toenemende menselijke activiteiten in de kustzone vormen, in combinatie met zeespiegelstijging, in de nabije toekomst de grootste bedreiging voor de scholekster.

Bescherm vooral broedgebieden
Voor de meeste soorten is betere bescherming van de broedgebieden aanbevolen. Daarnaast moeten mensen bewust worden gemaakt van de kwetsbaarheid van scholeksters en betrokken worden bij hun bescherming. Menselijke verstoring moet worden teruggebracht, zeker op belangrijke broedplaatsen. De hoop is dat de Canarische scholekster de eerste én de laatste zal zijn die is uitgestorven.

Vogelbescherming Nederland helpt scholekster
Vogelbescherming, medefinancier van de publicatie, zet zich actief in voor de bescherming van de scholekster in Nederland. Niet alleen door onderzoeken als deze mogelijk te maken; maar bijvoorbeeld ook door de kwaliteit van het boerenland te verbeteren, onder andere door de projecten Red de Rijke Weide en PolderPracht. Samen met andere natuurorganisaties werkt Vogelbescherming aan het herstel van schelpdierbanken in het Waddengebied, bevorderen we rust voor vogels in het kader van het project Rust voor Vogels, Ruimte voor Mensen en werken we samen aan het herstel van kwelders.

Publicatie: Ens, B.J. & Underhill, L.G. (eds). 2014. Conservation Status of Oystercatchers around the World. International Wader Studies 20. International Wader Study Group. 192 pp.