Symposium: is de scholekster nog te redden?

Op zaterdag 29 oktober organiseren Vogelbescherming en Sovon Vogelonderzoek Nederland een symposium met de meest recente inzichten.

De afgelopen jaren heeft een team onderzoekers van de Radboud Universiteit, Nederlands Instituut voor Ecologie en Sovon Vogelonderzoek Nederland, bijgestaan door grote aantallen vrijwilligers, intensief onderzoek gedaan naar de scholekster. In het onderzoek met de naam CHIRP (Cumulative Human Impact on biRd Populations) bekeek het team wat het effect van verschillende menselijke invloeden is op deze vogelpopulatie in Nederland. Begin 2022 is dit project afgesloten. In het symposium blikken de onderzoekers terug op de resultaten en wat deze betekenen voor de bescherming van de scholekster.

Een belangrijke oorzaak is de intensivering van de landbouw, waar ook andere weidevogels, zoals de grutto en de kievit, veel last van hebben. Maar de scholekster is niet alleen een weidevogel, maar ook een wadvogel. Grote aantallen scholeksters overwinteren in de Waddenzee en het Deltagebied en worden daar geconfronteerd met onder andere schelpdiervisserij, verstoring door recreatie, zeespiegelstijging, bodemdaling en de (uitgestelde) effecten van de Deltawerken.

Is het tij nog te keren?

Door deze en andere nog niet genoemde problemen gaan de aantallen scholeksters die in Nederland broeden en overwinteren al meer dan dertig jaar dramatisch achteruit. Elke generatie halveert de populatie. Is het tij nog te keren? En zo ja, als dat voor de scholekster lukt, zou het dan ook voor de grutto en andere bedreigde vogels moeten lukken?

Het onderzoek laat zien hoe verstoring door recreatie en de verwachte zeespiegelstijging de grote uitdagingen voor wadvogels in de toekomst zijn. In het agrarisch gebied hebben predatie en voedselbeschikbaarheid grote gevolgen voor het broedsucces, waarmee zelfs een langlevende vogel als de scholekster in de problemen komt. Het is tekenend voor de invloed van deze drukfactoren dat de populaties zich sterk uitbreiden in de stad waar de omstandigheden iets gunstiger zijn. Door inzicht in de bij elkaar opgetelde effecten van de verschillende menselijke invloeden geeft het onderzoek richting aan de keuzes waar we voor staan als we vitale wad- en weidevogelpopulaties willen behouden in ons land.

Het onderzoek met de naam CHIRP (Cumulative Human Impact on biRd Populations) werd gefinancierd door Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW) met co-financiering van Vogelbescherming, Koninklijk Luchtmacht, NAM en Deltares.

Meer informatie

• Het symposium is voor iedereen vrij toegankelijk. Kijk voor meer informatie en aanmelden op Sovon.nl/symposium-scholekster.

Tekst: SOVON
Foto: Piet Munsterman, Saxifraga
Grafiek: Sovon, RWS, CBS, provincies