Burgers willen 55 hectare grasland kopen en topnatuur maken

Bericht uitgegeven door Mooi Wageningen [land] op [publicatiedatum]

Een groep Wageningse burgers wil 55 hectare grasland die bestemd is voor natuurontwikkeling van de Provincie Gelderland overnemen en gaan beheren. Het grasland grenst aan internationaal zeer zeldzaam en soortenrijk blauwgrasland. De grond zal door de provincie in de komende jaren worden ingericht en verkocht. Een samenwerkingsverband van burgers, wetenschappers en natuurliefhebbers overhandigt op maandag 8 december een ambitieus plan aan Jan Jacob Van Dijk, gedeputeerde voor natuur en landschap van de Provincie Gelderland. Het zou voor het eerst zijn dat natuur via zo’n burgerinitiatief aangekocht en beheerd gaat worden.

Tussen Wageningen, Ede, Veenendaal en Rhenen ligt langs het veenriviertje De Grift het natuurgebiedje De Bennekomse Meent en Bennekomse Hooilanden met nog 7 hectare van het internationaal zeer zeldzame en zeer soortenrijke blauwgrasland. Er komen vele honderden planten- en diersoorten voor waarvan meer dan 50 bedreigd zijn. In de afgelopen jaren is door de Dienst Landelijk Gebied 55 hectare grasland grenzend aan De Bennekomse Meent aangekocht voor natuurontwikkeling. Deze grond, met de naam Wageningse Broek, zal worden verkocht. De huidige eigenaar van de Bennekomse Meent, Staatsbosbeheer, is vanwege grote bezuinigingen niet in staat de grond aan te kopen. Een uniek samenwerkingsverband van burgers, toonaangevende wetenschappers en natuurliefhebbers uit Wageningen en omliggende gemeenten heeft onder leiding van de Vereniging Mooi Wageningen de handen ineen geslagen om de Wageningse Broek te kopen en vervolgens ook zelf te beheren.

Met dit initiatief pakken de burgers de handschoen op die zowel het kabinet als de provincie Gelderland hebben aangereikt: burgers zelf verantwoordelijkheid laten nemen voor de realisatie en het beheer van natuur. Op deze opstelling van de overheid is veel kritiek omdat het goed inrichten en beheren van kwetsbare natuur om een grote mate van betrokkenheid, inzet en deskundigheid vraagt die niet vanzelf overal voorhanden is. De natte schraallanden die hier moeten terugkomen zijn zo kwetsbaar en kleinschalig dat het beheer voor een groot deel handmatig moet gebeuren, of met kleine handmachines. “Natuurbeheer van deze terreinen is specialistenwerk”, zegt prof. Frank Berendse van Wageningen Universiteit dan ook.

Als het ergens mogelijk is deze kwetsbare natuur door burgers te laten realiseren dan is dat in de gemeente Wageningen waar de bevolking vanwege de aanwezigheid van groene kennisinstellingen een uitzonderlijk hoge mate van betrokkenheid en deskundigheid heeft. Als het hier niet kan, dan kan het nergens. Aan het plan werd meegeschreven door een keur van wetenschappers, waaronder plantenecoloog prof. dr. Frank Berendse, ecohydroloog prof. dr. Flip Witte, en citizen science expert dr. Arnold van Vliet. De schrijvers zijn toonaangevend in hun vakgebied, en sommigen hebben zelf onderzoek gedaan in het Binnenveld.

Het plan draait op lokale experts en vrijwilligers. Zo zal een deel van het beheerwerk worden uitgevoerd door vrijwilligers, met steun van Stichting Landschapsbeheer Gelderland. De planten en dieren worden nauwgezet gemonitord door lokale natuurorganisaties, zoals de KNNV en De Vlinderstichting. Dit alles gebeurt onder toezicht van een groep deskundigen. Daarnaast worden er ook beheerwerkzaamheden uitgevoerd door ingehuurde krachten, bijvoorbeeld de Agrarisch Natuurvereniging Het Binnenveld.

De initiatiefnemers hebben er zin in. “Het is geweldig om met zoveel natuurliefhebbers samen te komen en een verschil te maken”, zegt Patrick Jansen, één van de initiatiefnemers. “En werken in de natuur is heerlijk. De nazomerdagen waarop we met tientallen vrijwilligers ouderwets gaan maaien en hooien worden een groot feest.”

Om de 55 hectare grond van de provincie te kunnen kopen en beheren is veel geld nodig. Hiervoor zal geld worden geleend bij het Nationaal Groenfonds en rekenen de initiatiefnemers op leningen met lage rente en giften van natuurliefhebbers uit de omgeving. “Met deze financiële basis en grote betrokkenheid van lokale experts en vrijwilligers gaan we een effectieve organisatie opzetten. Dat is een voorwaarde om ook daadwerkelijk topnatuur te kunnen realiseren”, zegt Rob Janmaat, voorzitter van Mooi Wageningen.

Tekst: Rob Janmaat, Bas van Vliet, Patrick Jansen, Frank Berendse, Dick van der Hoek, Willem van Raamsdonk, Han Runhaar, Arnold van Vliet en Flip Witte
Foto's: Mooi Wageningen; Willem van Raamsdonk