Zeepokken XL op het strand van Texel

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

Wie het nooit eerder gezien heeft, staat vreemd te kijken. “Dit vond ik aan het strand van paal 17 à 18 op Texel, datum 16 mei. Met mijn boeken kon ik de vondst niet op naam brengen. Herken jij het?” Een briefje met dat bericht kreeg Ecomare-conservator Arthur Oosterbaan opgestuurd van Jan Bakker, in een plastic zakje met stinkende langwerpige kalkbuisjes. Het waren zeepokken, kleine kreeftachtigen met een kalkachtig huisje. Maar er was iets bijzonders mee gebeurd…

Kalkskelet
Het ' huis' van een zeepok bestaat uit een kalkskelet. Dat kalkskelet is opgebouwd uit verschillende platen. Aan de top zitten klepjes die open kunnen, en daar kan de zeepok zijn vangpoten uitsteken. Die zien er uit als een waaiertje. Normaal gesproken, wanneer zeepokken de ruimte hebben, blijft hun huis plat en lijkt het op een vulkaantje.

Lange kalkbuizen
Als gewone zeepokken heel dicht op elkaar op een steen, schelp of krab groeien, vervormen ze elkaars ‘huisjes’ tot lange buisjes. Aan de bovenkant is de zeepok wel herkenbaar, maar verder blijft er van de gewone vorm niets over. Het worden lange kalkbuizen, soms wel 5 centimeter lang. Als de op elkaar geklemde pokken dan los van elkaar raken ziet het er vreemd uit. Men noemt deze groeivorm het hongertype, maar het heeft dus meer te maken met ruimtegebrek dan met tekort aan voedsel.

Darwin
Het verschijnsel van de verlengde zeepokken was al bekend bij Darwin, de 19e-eeuwse Britse evolutiebioloog die ook een boek over zeepokken geschreven heeft. Opvallend is dat het vooral gewone zeepokken zijn die zo vergroeien. Bij de brakwaterpok en de gekerfde zeepok komt het hongertype ook voor. Bij de ridderkruispok en andere soorten zie je het niet.

Meer weten?
In de digitale encyclopedie van Ecomare kun je meer lezen over zeepokken.

Tekst: Ecomare
Foto's: Ecomare; Foto Fitis