Eerst melding van exotische zeepok in Nederland
Bericht uitgegeven door Bureau Waardenburg op vrijdag 16 januari 2009.
Zaterdag 3 januari 2009 is in de Oosterschelde een populatie van de opvallende knalroze zeepok Megabalanus coccopoma aangetroffen door onderzoekers van Bureau Waardenburg. Nooit eerder werd deze tropische soort in Nederland aangetroffen. Hoewel deze exoot thuis hoort in warme wateren, waren de diertjes levend en wel aanwezig in een ijzige Oosterschelde.
Eerste melding van een populatie op de Nederlandse kust
De vondst van de zeepok Megabalanus coccopoma betreft de eerste melding van een populatie van deze niet-inheemse soort aan de Nederlandse kust. Bovendien is dit de eerste melding van een populatie in het sublitoraal, de zone beneden de laagwaterlijn. De vondst is bevestigd door een zeepokkenexpert van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen KBIN/ BMM. De Oosterschelde is vaker de plaats waar exoten voor het eerst worden aangetroffen.
Helemaal uit Zuid-Amerika
De zeepok komt van origine voor in de tropische oostelijke Pacifische oceaan, aan de kust van Centraal en Zuid Amerika en is dus van oorsprong een soort van warme wateren. M. coccopoma is relatief eenvoudig te onderscheiden van onze inheemse zeepokken, hij is vaak opvallend roze (Foto 1) en kan wel 3 tot 4 cm groot worden.
Foto: Megabalanus coccopoma op een Japanse oester in de Oosterschelde. Fotograaf: W. Lengkeek, 3 januari 2009.
Deze soort is eerder waargenomen op boeien, drijfhout en offshore structuren in de zuidelijke Noordzee (Kerckhof & Cattrijsse 2001). Ook zijn enkele, zeldzame individuen aangetroffen op strandhoofden in België. De aanwezigheid van een populatie van deze dieren op de Nederlandse kust is nog niet eerder gemeld. Vanwege het voorkomen op verschillende structuren zoals boeien in de Noordzee, kon verwacht worden dat de soort ook onze kust zou koloniseren. Dit proces lijkt nu gaande. Tijdens de vondst in de Oosterschelde nabij Bruinisse was de soort talrijk aanwezig. Ook het feit dat deze populatie in het sublitoraal werd waargenomen is interessant. De overlevingskansen van exoten uit warme wateren in koude perioden zijn in het sublitoraal wellicht groter dan in de getijdenzone.
Blijft de vraag of deze exoot de huidige koude periode zal overleven...
Tekst: Wouter Lengkeek (Bureau Waardenburg) en Francis Kerckhof (KBIN/BMM, Konklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, afdeling Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee).
Foto: Wouter Lengkeek.
Literatuur:
Kerckhof, F. & Cattrijsse, A. 2001. Exotic Cirripedia (Balanomorpha) from Buoys off the Belgian Coast. Senckenbergiana maritima 31(2), 245-254.