Vulkaantje met waaierhandje

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

Zeepokken! Ze komen in meerdere variaties en op allerlei oppervlaktes voor, vastgehecht aan een harde ondergrond. Ze zien eruit als witte kegeltjes van kalk, een soort mini-vulkaantjes. Meestal leven er meer pokken bij elkaar; dit is zelfs van levensbelang voor de dieren. Vooral na stormen spoelen soms bijzondere soorten aan. Ecomare medewerkster Sytske Dijksen loopt vaak op het strand om aanspoelsels te zoeken. Na de storm van half januari vond ze een aantal leuke soorten zeepokken.

Familie van kreeften
Zeepokken zijn schaaldieren, familie van krabben een kreeften. Hun larven lijken ook wel wat op kreeftjes. Ze zwemmen vrij rond in zee. Na het larvenstadium hechten ze zich voor de rest van hun leven vast. Ze maken een huisje van een aantal kalkplaatjes en een bodem van kalk. Bovenin is een opening die ze af kunnen sluiten met twee klepjes. De zeepok opent die klepjes als hij eet. Dan komt een waaierhandje tevoorschijn dat het voedsel uit het water zeeft. Het is lastig om je voort te planten als je muurvast zit. Daarom leven zeepokken dicht op elkaar. Ze hebben allemaal een heel lange penis, waarmee ze een partner toch kunnen bereiken. Wie het eerst bij een ander binnendringt wordt het mannetje, diegene waar de penis in gaat is dan het vrouwtje. Naar verhouding hebben zeepokken het langste geslachtsorgaan van alle dieren!

Ritspokken en vulkaantjes
De gewone zeepok komt het meest voor. Die vind je op dijken, schelpen en hout. Op aangespoeld materiaal komen andere soorten voor, die van verder weg naar de Nederlandse stranden toe zijn gedreven. Ze kunnen bijzondere vormen en kleuren hebben zoals de ritspok en het vulkaantje. De plaatjes van ritspokken overlappen elkaar schuin in een soort ritssluitingpatroon, vandaar de naam. Vaak zijn ze wit of gelig, maar jonge exemplaren kunnen ook roze zijn. Dat geldt ook voor vulkaantjes. En de grote zeepok is met zijn stevige ribbels een opvallende verschijning.

Van klein tot groot
Vaak zie je zeepokken over het hoofd; hun ondergrond valt eerder op. Behalve stenen, stukjes zeewier, schelpen of een viskrat die in zee heeft gedreven, zijn er soorten die zich ook hechten op het schild van een schildpad of zelfs een walvis. Op walvissen leven de allergrootste zeepokken die er zijn. Ze kunnen wel acht centimeter hoog worden. Op het bultrugmodel op het buitenterrein van Ecomare is er een aantal nagemaakt. Ook op het lichaam van bultrug Johanna had zich een enorme walvispok zich vastgezet. Die is voor onderzoek naar Naturalis gegaan.

Meer weten
Lees meer over zeepokken in onze digitale encyclopedie.

Tekst: Ecomare
Foto's: Sytske Dijksen