Opnieuw een topjaar voor langpootmuggen

Bericht uitgegeven door Biocontrole Onderzoek en Advies en De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Door de zeer gunstige weersomstandigheden dit jaar zijn emelten, de larven van de langpootmug, al opvallend groot en komen ze met honderden exemplaren per vierkante meter in graslanden voor. 2014 is al het vijfde jaar op rij waarin veel emelten voorkomen. Diverse vogels zullen er de komende tijd van profiteren.

Op dit moment zijn vooral emelten van de weidelangpootmug (Tipula paludosa) en de koollangpootmug (Tipula oleracea) moeiteloos te vinden. De koollangpootmug spant de kroon. De koollangpootmug heeft twee generaties per jaar en de weidelangpootmug een generatie. Het zachte voorjaar van 2014 heeft een positieve invloed gehad op de ontwikkeling van emelten waardoor er vanaf april al erg veel koollangpootmuggen rondvlogen. Door de vroege vluchten van de langpootmuggen in combinatie met de zachte weersomstandigheden in het najaar heeft een groot deel van de emelten nu het derde larvestadium bereikt, waardoor ze groter zijn dan normaal om deze tijd van het jaar. Doordat ze groter zijn, zijn ze beter in staat om de winter te overleven. De weidelangpootmug is vanaf begin augustus waargenomen en de vluchten gingen door tot begin oktober.

Meer dan 400 per vierkante meter
Naast dat ze groot zijn gaat het ook om grote aantallen emelten. Op dit moment worden gemiddeld meer dan 400 emelten in het derde larve stadium per vierkante meter aangetroffen. Emelten eten gras en groene delen van diverse planten (niet de wortels). Door de hoge dichtheden is er al schade aan gras waargenomen. Normaal gesproken zou deze schade pas later in de winter optreden.

De verwachting is dat een groot aantal van deze emelten door vogels zullen worden gegeten waardoor schade aan weilanden niet te verwachten is. Gazons en sportvelden lopen wel risico op schade door vogels die op zoek gaan naar emelten zoals roeken en kraaien, maar ook omdat bij lagere temperaturen de groei stil staat waardoor de vraat niet meer gecompenseerd wordt door groei.

Omdat in Nederland steeds meer overgegaan wordt op gras in openbaar groen in plaats van heesters en andere aanplant krijgen de langpootmuggen steeds meer plekken om zich te vermenigvuldigen.

Langpootmuggen hebben een cycliciteit van 7 jaar. Dit jaar is het vijfde jaar op rij met veel emelten dus waarschijnlijk hebben we nog een paar jaar met veel emelten te gaan. Het is echter onduidelijk of deze klimatologisch bijzondere jaren een invloed gaan hebben op de cycliciteit. Tot die tijd profiteren veel vogels van de overvloed aan malse emelten.

Tekst: Silvia Hellingman,  Biocontrole Onderzoek en Advies en Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto's: Silvia Hellingman, Biocontrole Onderzoek en Advies