Terug naar de Zwarte Hooglander

Bericht uitgegeven door FREE Nature [land] op [publicatiedatum]

Zwart gekleurde Schotse Hooglanders lijken tegenwoordig een bijzonder verschijnsel, de roodbruine dieren zien we veel vaker en algemeen wordt dit als de standaard beschouwd. Toch was dit niet altijd het geval, tot ongeveer 1840 was zwart de algemeen voorkomende kleur. In het Limburgse Drielandenpark vindt natuurlijke begrazing nu bijna uitsluitende met zwart gekleurde Hooglanders plaats.

Schotse Hooglanders komen in meerdere kleurslagen voor; roodbruin, zwart maar ook blond. Genetisch gezien is het zwarte gen dominant over de andere kleuren. Alleen als een dier twee recessieve genen heeft, krijgt het pas de rode kleur in plaats van zwart. Anders gezegd, een kalf van twee rood gekleurde ouders kan nooit zwart worden. Wanneer één van de ouders zowel drager is van een dominant zwart gen als een recessief gen, dan is de kans 25% dat het kalf zwart kleurt, bij beide ouders is de kans 50%. Wanneer één van de beide ouders twee dominante genen voor zwart heeft, wordt het kalf sowieso zwart van kleur. Bij zwart gekleurde dieren is niet alleen de vacht donker, ook de huid. Dit zie je onder andere aan een donkere in plaats van bleke neus en aan de donker gekleurde hoeven. De hoorns van zwarte dieren tonen vaak meer kleur; een witte aanzet eindigend in een zwarte punt. Bij rode dieren is de hoorn egaler gekleurd.

Bij de Schotse Hooglanders, of `Highland’ cattle in het Engels, was zwart vroeger dus de meest voorkomende kleur. In Groot-Brittannië was dit ras toen beter bekend onder de naam `Black cattle,’ al werden ze soms ook wel Kyloes genoemd. De naam Highland cattle deed pas later zijn intrede. Tegenwoordig zijn de meeste Schotse Hooglanders roodbruin van kleur. Het verhaal gaat dat in de jaren 1840 koningin Victoria een bezoek bracht aan de Schotse Hooglanden en toen haar voorkeur uitsprak voor de rode dieren. Ze vond deze simpelweg mooier . Ze gaf het bevel om meer rode Hooglanders te fokken.

In het Limburgse Drielandenpark leeft de wens om zoveel mogelijk te werken met zwart gekleurde dieren. Niet alleen perse vanwege de historie. Zwart wordt ook veel meer gezien als de oerkleur van alle runderen. Hoewel zwart van kleur zijn het verder nog steeds Hooglanders. Door strenge selectie op rode dieren gedurende de afgelopen 170 jaar zijn er nog steeds veel recessieve genen in de populatie te vinden. Soms worden dan ook nog roodbruine kalveren geboren.

Tekst en foto's: Roeland Vermeulen, FREE Nature