Reuzenchampignons gevonden in ‘s Graveland

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Tijdens een excursie van oud-Jeugdbondsleden voor Natuurstudie in ’s Gravenland werden Reuzenchampignons gevonden. In een smalle berm van een beukenlaan werden twee al wat oudere exemplaren ontdekt. Reuzenchampignons vallen op door de kleurige hoeden met het formaat van een flink soepbord. In Nederland maar ook in de meeste andere landen zijn ze vrij zeldzaam.

De eerste vraag die tijdens de excursie gesteld werd was of ze eetbaar waren. Bij veel Nederlanders schijnt de liefde voor paddenstoelen tegenwoordig vooral via de maag te gaan. Het plukken van paddenstoelen in de natuur voor consumptiedoeleinden neemt de laatste jaren hand over hand toe. Bij echte champignonliefhebbers loopt alleen al bij het horen van de naam Reuzenchampignon het water in de mond. Reuzenchampignons met hoeden tot 25 centimeter breedte zien er inderdaad een beetje uit als een soort kingsize portobello. Ze hebben echter niets met de Portobello’s van de supermarkt te maken. Een portobello is één van de vele kweekvormen van de Gekweekte champignon (Agaricus bisporus).

De Reuzenchampignon
De Reuzenchampignon (Agaricus augustus) komt wereldwijd voor in Europa (waaronder in Nederland), Noord-Amerika, Noord-Afrika en Azië, maar is overal vrij zeldzaam. Hij heeft een hoed tot 25 centimeter breed met aanliggende dicht opeen staande schubben, geelbruin tot donkerbruin op een lichtere ondergrond. De witte steel heeft een brede afhangende ring en is van de ring tot de basis vlokkig geschubd. De plaatjes staan vrij van de steel. Ze zijn eerst bleek grijs tot vleeskleurig, maar worden uiteindelijk donkerbruin met een witte, soms zwavelgele lamelsnede. Het witte vlees verkleurt geel tot licht oranjebruin bij doorsnede en ruikt zwak tot sterk naar noten of anijs. De paddenstoel is eetbaar, maar de smaak is niet opvallend.

Kweken
Het in cultuur brengen van de eetbare Reuzenchampignon is geprobeerd, maar bracht niet het resultaat waarop kwekers hadden gehoopt. De kweek is ingewikkeld, tijdrovend en daardoor duur terwijl de oogstopbrengst tegenvalt. De smaak, die anders is dan die van de Gekweekte champignon, werkt ook nadelig. De voorkeur voor Gekweekte champignons is bij de consument moeilijk te doorbreken. Toch zijn er ondernemers, met name in de VS, die het nog niet hebben opgegeven. We wachten af. Er is natuurlijk niets tegen het kweken van paddenstoelen voor de handel want daardoor worden ze minder geplukt in de natuur. Waarom zou je het risico lopen op een vergiftiging als de betreffende paddenstoelen gewoon in de schappen van de supermarkt kunnen worden gevonden?

Niet alle champignons zijn eetbaar
In Nederland komen volgens de nieuwe Beknopte standaardlijst van de Nederlandse paddenstoelen 45 soorten champignons voor met 10 variëteiten. Hiervan worden slechts twee soorten op commerciële basis gekweekt en verhandeld. Dit zijn de Tweesporige of Gekweekte champignon en de Gewone anijschampignon.

Niet alle wilde champignonsoorten zijn eetbaar en de verschillende soorten lijken erg op elkaar. Het determineren van wilde champignons is daarom specialistenwerk. Het betrekken van Reuzenchampignons uit de natuur voor consumptie is dan ook niet zonder gevaar. Ondanks het formaat soepbord zijn Reuzenchampignons wel degelijk met andere champignonsoorten te verwisselen.

Met name Hazelhoenchampignons en Schubbige boschampignons kunnen aangezien worden voor Reuzenchampignons. Kleine hoeden van de Reuzenchampignon hebben een overlap met de grotere exemplaren van de twee genoemde soorten. Het per ongeluk consumeren van een geplukte Schubbige boschampignon levert geen enkel probleem op want die is ook eetbaar, maar het eten van één Hazelhoenchampignon zal de persoon in kwestie nog lang heugen. Heftige spijsverteringsstoringen met misselijkheid en braken zijn het gevolg. De Hazelhoenchampignon heeft een kenmerkende geur van inkt of carbol maar die is slechts zwak aanwezig. Het eten van Reuzenchampignons is daarom linke soep!

Niet de grootste
De Reuzenchampignon is niet de grootste champignonsoort die in Nederland voorkomt, hoewel zijn naam anders suggereert. Deze eer valt te beurt aan een champignonsoort die door zijn grootte en door het voorkomen in open landschappen al van verre kan worden waargenomen. Het is misschien wel de grootste plaatjeszwam die in Nederland kan worden gevonden. De Grootsporige champignon (Agaricus urinascens) heeft hoeden tot 26,5 centimeter doorsnede met uitschieters tot 50 centimeter! Het is een soort van graslanden en grazige bermen op nitraat- of kalkrijke bodems. Het is een sensatie om zo’n joekel tegen te komen. Deze eetbare jumbo onder de champignons is echter overal zeldzaam en moet worden ontzien.

Tekst en foto’s: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging