Op zoek naar vraatsporen van Hazelmuizen

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

Het vroege voorjaar en hoge voedselaanbod zorgen dit jaar voor een zeer goede voorplanting bij de Hazelmuis. Dat voedsel bestaat onder andere uit hazelnoten en kersenpitten, die goed herkenbare vraatsporen opleveren. Veel Hazelmuizen en veel noten en pitten: de ideale combinatie om op zoek te gaan naar vraatsporen en zo te ontdekken of er nog Hazelmuizen voorkomen buiten de reeds gekende gebieden.

Hazelmuizen hebben een zeer gevarieerd menu van lente tot herfst, gaande van bloesems en knoppen over insecten tot zaden en bessen. Om een hazelnoot open te bijten en te verorberen heeft een Hazelmuis soms bijna een uur nodig. Gezien de zeer energierijke inhoud is dit echter de moeite waard. Ook bij kersen en mirabellen verkiezen ze de moeilijker bereikbare pit boven het zachte vlees.

Niet alleen de Rosse woelmuizen, Bosmuizen en Grote bosmuizen profiteren momenteel van het hoge voedselaanbod. Ook de Hazelmuizen hebben dit jaar geluk, want de noten en pitten zijn een maand vroeger rijp dan andere jaren, en het zijn er zeer veel. Van half mei tot half juli snoepten de Hazelmuizen in de Vlaams-Nederlandse grensstreek rond Voeren en Vijlen volop van de massa’s zoete kersen, wat verraden werd door hun rood gekleurde voorpootjes en de leeggegeten kersenpitten die je nog steeds overal op de grond kan vinden. Vanaf half juli konden ze al direct overschakelen op hazelnoten, waar de Hazelaars momenteel stampvol mee hangen. Op 19 juli werd in Voeren (Vlaanderen) de eerste verse door Hazelmuis opgegeten hazelnoot gevonden, terwijl dit gewoonlijk pas rond half augustus is (2013 en 2012: 23 augustus, 2011: 6 augustus, 2010: 14 augustus).

Op basis van het populatieonderzoek door Natuurpunt in Voeren weten we dat dit vroege, voedselrijke jaar al sinds mei zorgt voor een zeer goede voortplanting bij de Hazelmuizen. Veel Hazelmuizen en veel noten en pitten: de perfecte gelegenheid dus om op zoek te gaan naar vraatsporen in gebieden waarvan niet bekend is of er Hazelmuizen zitten. Interessantste is te zoeken in regio’s met historische waarnemingen en in de ruime omgeving van onze Euregionale hazelmuispopulatie (zie www.hazelmuis.be of www.ark.eu voor meer info).
De bladeren zijn nog niet afgevallen en de verse hazelnoten zijn nu nog heel bleek, waardoor ze opvallen en gemakkelijker te vinden zijn. De vraatsporen zijn goed herkenbaar.

Hazelmuizen draaien de hazelnoot rond terwijl ze een gaatje knagen en schrapen hierbij stukjes van de opening af volgens de richting van de rand. Hierdoor krijg je een gladde ronde rand zonder dwarse knaagsporen (in tegenstelling tot bij Bosmuizen en Rosse woelmuizen). Rond de opening is er een band met knaagspoortjes naar buiten toe onder een hoek van 45 graden, zodat deze aan een stralend zonnetje doet denken. Ook pitten (van kersen, mirabellen, meidoorn- en sleedoornbessen, ...) en andere zaden (van onder andere Haagbeuk en Spaanse aak) worden door Hazelmuizen op een zeer specifieke manier open geknaagd: met een mooi rond gaatje erin en een glad snijvlak.

Meer informatie over de vraatsporen vind je in onze informatiefiches. Wie vraatsporen vindt, mag die met een detailfoto erbij invoeren op Waarneming.be, Telmee.nl of Waarneming.nl. Houd de noten of pitten ook bij voor het geval de detailfoto niet duidelijk genoeg is en we bijkomende info nodig hebben.

De resultaten van ons populatieonderzoek zullen voorgesteld worden op de jaarlijkse Nederlands-Vlaamse Slaapmuizendag, die georganiseerd wordt door de Zoogdiervereniging op 6 september in Mechelen (Nederland, nabij Voeren). Iedereen is welkom de lezingen bij te wonen, wel graag van tevoren inschrijven.

Tekst en foto's: Goedele Verbeylen, Natuurpunt Zoogdierenwerkgroep