Steur duikt op bij de monding van de Westerschelde

Bericht uitgegeven door ARK [land] op [publicatiedatum]

Deze week dook er een zeer zeldzame Atlantische steur op uit de monding van de Westerschelde. Een vishandelaar kocht op de afslag een kist diversen, gevangen door een garnalenkotter. In de kist bleek ook een steur te zitten, die bovendien voorzien was van een label. Via IMARES kwam de melding terecht bij ARK Natuurontwikkeling en Sportvisserij Nederland. Hoewel het jammer is dat het dier dood is, gaat het om een hele waardevolle vondst.

Steuren in de Rijn
Om te zien of de Rijn al klaar is voor de inheemse Atlantische steur (Acipenser sturio) werden twee jaar geleden 47 jonge steuren uitgezet in de Nieuwe Maas en Waal door het Wereld Natuur Fonds, Sportvisserij Nederland en ARK Natuurontwikkeling. Daarmee zwommen er voor het eerst in 50 jaar weer Atlantische steuren in Nederlandse wateren. Na dit experiment met gemerkte steuren in de Rijn kwamen er zeven terugmeldingen binnen. De laatste daarvan was in het voorjaar van 2013. Daarna was er radiostilte. Wel waren er een tiental steurenmeldingen in 2014, maar daarbij ging het om gekweekte exotische steuren, bestemd voor de tuinvijver.

Flink gegroeid
De steur met nummer 06863 die werd aangetroffen op de visafslag is echter niet afkomstig van de uitzettingen in de Rijn. Dit zeer zeldzame dier werd oorspronkelijk vrijgelaten in de Stör Rivier in de Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein op 26 mei 2012. De vis werd in Berlijn gekweekt door het Internationale Gesellschaft zur Rettung des Störs. Bij uitzetting was dit steurtje slechts 22 centimeter lang en woog het 38 gram. Opvallend is dat de vis in slechts tweeënhalf jaar gegroeid is tot maar liefst 86 centimeter en 2,750 kilogram! Dit geeft aan dat de steur prima kan leven op de Noordzee en daar genoeg te eten weet te vinden.

Steur als symbool voor een gezond estuarium
De steur staat symbool voor vele trekvissen zoals zalm, zeeforel, houting, spiering en paling die voor hun leven en voortplanting zowel op zee als op de rivieren verblijven. Voor al deze vissen geldt dat ze een natuurlijke rivierdelta met een geleidelijke zoet-zoutovergang, getijdenverschillen en een open verbinding met de zee nodig hebben. Zo zijn de rivieren en de bijbehorende estuaria belangrijk als paai- en opgroeigebied voor de steur, en speelt het volwassen leven van deze dieren zich vooral af in zee. Na decennia van vervuiling zijn al deze plekken tegenwoordig in kwaliteit weer redelijk hersteld. Ook is de Rijn bereikbaar gemaakt voor de steur door de aanleg van vispassages in de belangrijkste stuwsluiscomplexen, op de haringvlietsluizen na, maar die worden volgens Rijkswaterstaat in 2018 op een kier gezet. De vangst van deze steur in het estuarium van de Westerschelde lijkt er op te wijzen dat de steur zich ook prima thuis voelt in de Nederlandse kustzone. Het dier heeft er in ieder geval een afstand van tenminste 550 kilometer voor afgelegd. Ongetwijfeld met vele omzwervingen, want steuren zijn krachtige zwemmers.

Europees herstel
In Europa wordt hard gewerkt aan de terugkeer van de Atlantische steur die in Nederland in de jaren 50 van de vorige eeuw is uitgestorven door oorzaken als vervuiling en overbevissing. Naast een kweekprogramma met de laatste populatie Atlantische steuren in de Franse rivier Gironde, zijn er nieuwe uitzetprogramma’s ontwikkeld in Duitsland en zijn de eerste stappen gezet in Nederland. Daarvoor is het van belang dat gevangen steuren zo snel mogelijk worden teruggezet. De vissoort is wettelijk beschermd. Gelukkig kunnen de dieren een toevallige vangst redelijk aan, want het zijn robuuste beesten zonder schubben maar met beenplaten. Snel vrijlaten is dus belangrijk en kan zeker helpen voor overleving en voor herstel van de soort. Voor elke melding van een gemerkte steur, of andere vis met label, is er een leuke beloning. Meldingen (het liefst met foto van de vis, het merkje en de lengte) dragen bij aan de kennis over de migratie van deze unieke vissen, wat kan helpen om de soort terug te brengen in Europa. De melding die is gedaan door de vishandelaar wordt dan ook zeer gewaardeerd.

Steuren kunnen gemeld worden via tel.: 030-6058400 of e-mail: steurwwf@gmail.com.

Tekst: Niels Breve, Sportvisserij Nederland en Bram Houben, ARK Natuurontwikkeling
Foto: G. Balschuweit