De steur: boegbeeld van trekvissen
ARK Rewilding NederlandSteuren op de Noordzee
Vroeger kwam de Europese Atlantische steur (Acipenser sturio) algemeen voor in alle grote rivieren van West-Europa, maar hij stierf bijna overal uit door watervervuiling, overbevissing, dammen en riviercorrecties. Meer en meer Europese Atlantische steuren duiken de laatste jaren op in de Noordzee, aangezien de steurenpopulatie in de Gironde langzaam weer groeit door een Frans herstelprogramma en door uitzettingen in de Duitse Elbe de afgelopen jaren. Op 16 februari werd een steur van 110 centimeter gevangen voor de kust van Denemarken door de Nederlandse viskotter ‘Hendrik Brands’. De beschermde vis is na de vangst weer levend en in goede conditie teruggezet. Experts uit Nederland en Frankrijk hebben bevestigd dat het gaat om een zeldzame Europese Atlantische steur. Aangezien de vis geen merkteken had, is het vermoeden dat het gaat om een steur die is uitgezet in de Duitse rivier de Elbe of de Franse Gironde nabij Bordeaux. Daar leeft de laatste natuurlijke populatie van Europa. Volwassen steuren trekken vanuit de Gironde, langs de Atlantische kust, door het kanaal de Noordzee op, soms wel tot de kust van Scandinavië. Dit is het natuurlijke verspreidingsgebied van deze trekvissen. In de Elbe wordt ook hard gewerkt aan de terugkeer van de steur en worden de laatste jaren steuren uitgezet. Zodra deze steuren de Noordzee bereiken, zwemt het merendeel naar het noorden. Waarschijnlijk komt deze steur dan ook uit de Elbe.
Steuren in Nederland
De Europese Atlantische steur is de grootste vis die thuishoort in onze rivieren. De vis kan meer dan drie meter lang worden en daarbij ruim 300 kilo wegen. Deze steurensoort leefde duizenden jaren lang in Nederland maar in de jaren 50 van de vorige eeuw werd de laatste steur gevangen en gedood. Sportvisserij Nederland, WNF en ARK Natuurontwikkeling werken in het kader van het Droomfondsproject Haringvliet met steun van de Nationale Postcode Loterij en het Europese LIFE-programma aan de terugkeer van de steur in Nederland. In 2012 keerde de Europese steur voor het eerst terug in de Nederlandse rivieren na meer dan 50 jaar afwezigheid. 47 steuren werden in mei van dat jaar losgelaten in de Nieuwe Maas bij Rotterdam en de Waal bij Nijmegen. In 2015 werd dit herhaald met het uitzetten van nog eens 53 steuren. De steuren zijn naar zee gezwommen en de verwachting is dat zij over een aantal jaren uit zee terugkeren om te paaien.
Steur als symbool voor een gezonde delta
De steur staat symbool voor de 16 soorten trekvissen in de Rijn die moeten kunnen zwemmen tussen zout en zoet water voor hun voortplanting. Dat doen zij het hele jaar, vandaar dat de Rijn permanent in open verbinding moet staan met de Noordzee. Ze hebben hinder van onder andere stuwen en sluizen. De kier in de Haringvlietdam in 2018 geeft trekvissen een nieuwe kans. Hierdoor wordt de Noordzee beter met de Rijn en Maas verbonden.
Gratis zoekkaart
De tekening van ‘De steur als boegboeld voor trekvissen’ (pdf; 0,4 MB) is gratis te downloaden en laat duidelijk zien dat de Rijn vanuit internationaal perspectief heel belangrijk is voor het herstel van de Europese steurenpopulatie.
Meer informatie
Tekst: Bram Houben en Karsten Reiniers, ARK Natuurontwikkeling
Tekening: Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling