Heidelandschap mag weer gevarieerder

Bericht uitgegeven door Stichting Bargerveen [land] op [publicatiedatum]

De laatste jaren is het ideaalbeeld van heide als grootschalige paarse vlakte, de zogenaamde VVV-heide flink bijgesteld. Het is steeds duidelijker dat het heidelandschap vroeger veel gevarieerder was en daarmee ook rijker aan dier- en plantensoorten. Onderzoek aan heideterreinen levert veel kennis op over hoe deze variatie hersteld kan worden. Deze kennis is nu samengevat in een brochure met een directe vertaling naar het veld. Beheerders kunnen met de brochure beter inschatten waar de beste kansen liggen voor de ontwikkeling van gevarieerde heide.

Meer dan paars
In een gevarieerd heidelandschap is naast paarse heidestruiken ook plaats voor andere vegetaties, en daarmee voor veel diersoorten. Heide op een onverstoorde bodem met een goed ontwikkeld podzolprofiel kan met lichte begrazing en het verwijderen van wat boomopslag ontwikkelen naar een ‘groene’ heide met veel ruimte voor bosbessen en veenbies. Plaggen leidt hier juist tot verlies van diversiteit. Verstoorde, iets voedselrijkere bodems zijn zeer geschikt om heischrale vegetaties te ontwikkelen met veel bloeiende planten. Ook medegebruik, zoals bermen van fiets- en wandelpaden of oude rommelhoekjes leveren kansen op voor soortenrijke vegetaties op iets gebufferde bodem.

Open het heidelandschap
Een belangrijk inzicht voor het ontwikkelen van een rijke heide, is dat het heidelandschap niet ophoudt waar bos of landbouwgronden beginnen. Juist het combineren van voedselarme, open heidevegetaties met geleidelijke overgangen naar bos en voedselrijkere akkertjes of bufferzones aan de randen van het terrein hebben een zeer grote meerwaarde, vooral voor karakteristieke diersoorten. Zo hebben veldleeuweriken die broeden in de droge heide en foerageren op akkertjes een veel groter broedsucces dan zonder akkertjes of in een compleet agrarisch landschap.

De brochure ‘Heidelandschap in ontwikkeling’ werd vrijdag gepresenteerd op de jaarlijkse Beheerdersdag. In de brochure staan zeven kansen om de biodiversiteit van de droge heide te herstellen én handvatten om deze kansen in het veld te herkennen.

De brochure is te downloaden als pdf op www.natuurkennis.nl en in gedrukte vorm te bestellen bij de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE).

Tekst en foto's: Marijn Nijssen, Stichting Bargerveen