Vergeet de vogels niet, ook al is het warm

Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]

Echt winterweer lijkt voorlopig uit te blijven: het vriest nauwelijks en veel vogels laten de vetbollen en pinda’s in je tuin onaangeroerd. Toch is het aangeraden om de tuinbezoekers met mondjesmaat bij te voederen. De winter kan verrassend snel toeslaan, en dan moeten ze weten waar ze noodhulp kunnen krijgen.

Er komen maar weinig vogels naar het voer en dus ligt er veel voedsel te schimmelen en te kiemen. Dat is een probleem, want van beschimmeld voedsel kunnen vogels, net als mensen, ernstig ziek worden. Zo produceert schimmel op pinda’s de giftige stof aflatoxine, die dodelijk is voor vogels. Daarom is het raadzaam om de voedseloverschotten in je tuin te beperken: zorg ervoor dat je niet meer voedert dan er op korte termijn opgegeten kan worden en haal beschimmeld of kiemend voedsel weg.

Warm winterweer of niet: het is van levensbelang om geregeld bij te voederen. Wanneer het plots gaat vriezen - en sommige modellen voorspellen kouder winterweer voor het einde van de week - is het belangrijk dat de vogels weten dat ze in jouw tuin terecht kunnen. Als je pas begint te voederen na de vrieskou, dan kan het voor heel wat vogels al te laat zijn. Daarnaast is het schimmelen en kiemen geen exclusief tuinprobleem. Hetzelfde gebeurt in de vrije natuur. Als het alsnog koud wordt, dan zou de overvloed aan eten die er was, toch snel kunnen opgeraken.

Volgens de wetten van de biologie hoef je vogels niet bij te voederen. Toch zijn er een aantal redenen waarom we adviseren om dat toch te doen. Vogels verteren bij strenge vorst snel hun vetreserves om een hoge lichaamstemperatuur van om en bij de 40° celsius te behouden. Een Winterkoninkje kan in een koude winternacht wel 10% van zijn lichaamsgewicht verliezen. De dagen zijn ook kort, waardoor er weinig tijd is om voedsel te zoeken. Bovendien is het natuurlijke voedselaanbod van vogels de voorbije decennia sterk afgenomen door verstedelijking, industrialisering en intensivering van de landbouw. Daardoor zijn ze aangewezen op bijvoederen.

Niet alleen help je de vogels om barre tijden door te komen, je krijgt er een schitterend schouwspel voor terug. Vogels die vaak verscholen blijven of in een flits voorbijvliegen, laten zich nu gemakkelijk bekijken. Tijdens Het Grote Vogelweekend roept Natuurpunt iedereen op om de vogels in z’n tuin te tellen: dat levert een enorme hoeveelheid waardevolle informatie op over de stand van zaken van onze tuinvogels.

Een aantal niet te versmaden voedertips:

Voeder niet te veel tegelijk en liefst 's ochtends (na een lange, koude nacht hebben vogels behoefte aan een stevig ontbijt) en tegen het einde van de middag (zo kunnen ze de nacht doorkomen). Overdadig voederen kan muizen en ratten aantrekken. Geef geen voedsel waarin zout is verwerkt. In de kaas en het brood dat je voedert zit al meer dan genoeg zout. Voeder zeker geen margarine of boter, die werken als laxeermiddel. Voedsel dat makkelijk bevriest, zoals appels, voeder je best als geheel en niet in kleine stukjes.

Leg voedsel zoals appels gespreid in de tuin, zodat verschillende merels tegelijkertijd aan de slag kunnen. Zorg ervoor dat je niet te dicht bij het venster voedert, zo voorkom je aanvaringen. De aanwezigheid van een prima schuilplaats zoals een dichte doornstruik of een haag, is van groot belang. Geef je tuin geen te ingesloten karakter en zorg voor wilde hoekjes, zodat ook de Egel weet dat hij welkom is. Met bessenstruiken zorg je voor extra natuurlijk voedselaanbod: je krijgt daardoor bovendien heel wat andere soorten over de vloer.

Heb je nog een onopgeloste vraag over voederen? www.vogelweekend.be

Tekst: Hendrik Moeremans, Natuurpunt & Gerald Driessens, Natuurpunt Studie
Foto: Jonathan Verdeyen