Unieke onderwaterbeelden van de geboorte van Botervisjes

Bericht uitgegeven door Stichting ANEMOON [land] op [publicatiedatum]

Afgelopen weekend hebben Belgische sportduikers en onderwaterfilmers unieke videobeelden gemaakt van de geboorte van Botervisjes. In deze beelden is een gedeelde broedzorg van het mannetje en het vrouwtje te zien. Ondanks het koude zeewater en de invallende winter geven de beelden van deze, naar wij weten, nog nooit eerder gefilmde broedzorg een hartverwarmend gevoel. De meeste jonge Botervisjes zullen niet van een lang leven kunnen genieten en waarschijnlijk de lente niet eens halen. Maar hun geboorte is voor eeuwig in schitterende digitale videobeelden vastgelegd.

Paul en Maria Engels, twee Belgische sportduikers en onderwaterfilmers, hebben afgelopen weekend in het Grevelingenmeer unieke onderwaterbeelden kunnen vastleggen van de broedzorg en de geboorte van Botervisjes. Deze kleine vissoort gebruikt het late najaar en de vroege winter om te paren en eitjes af te zetten. De ouderlijke Botervissen die Paul en Maria Engels in het ijskoude Grevelingenwater hebben aangetroffen hadden een lege Japanse oester uitgekozen voor hun nest. Hierin heeft enkele weken geleden het vrouwtje een klein losliggend kluitje met enkele honderden aan elkaar geplakte eitjes afgezet die door het mannetje zijn bevrucht. Op de beelden is te zien dat het mannetje steeds de opening van de oester bewaakt tegen predatoren zoals krabben en andere vissen. Het vrouwtje blijft achter in de oester zitten en bekommert zich om het kluitje met de eitjes. Zij houdt die schoon en zorgt ervoor dat er vers water over stroomt.

Ook bij de geboorte blijft het mannetje nog steeds de toegang tot de kraamkamer bewaken. Nu schudt het vrouwtje de eitjes alsof ze de jonge Botervisjes wil helpen om door het beschermende vlies van de eitjes heen te breken. Onmiddellijk na de geboorte zwemmen de jonge Botervisjes uit de oester naar buiten de wrede zilte wereld in. De circa 9 millimeter lange larven verdwijnen in het koude Grevelingenwater waar ze het meteen helemaal alleen moeten redden. Zoals bij zoveel andere vissen is er geen sprake meer van broedzorg na de geboorte van de jonge Botervisjes. Er is geen tijd voor kraamvisite, beschuit met muisjes en cadeautjes.

Het Botervisje is een in de Zeeuwse Delta en Noordzee algemeen voorkomende soort. Het is een lange zijdelings afgeplatte vis, met 9 tot 13 karakteristieke donkere oogvlekken op de onderzijde van de rugvin die zich over de gehele lengte van de vis uitstrekt. De maximale lengte van het visje is ongeveer 25 centimeter. De soort komt voor van Zuid-Frankrijk tot het noorden van Noorwegen, IJsland, Groenland en de Noord-Amerikaanse oostkust. Het paaikleed van het mannetje kenmerkt zich door een opvallend botergele kleur op de kop en borstvinnen. De soort is vanaf het derde levensjaar geslachtrijp.

Tekst en foto's: Peter H. van Bragt, Stichting Anemoon
Film: Paul en Maria Engels