2012 Jaar van de Klauwieren: steppeklapekster op Texel!

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland [land] op [publicatiedatum]

Zaterdag 27 oktober werd op het eiland Texel een zeer zeldzame steppeklapekster ontdekt. Ook vandaag was deze vogel nog aanwezig. Honderden vogelaars hebben inmiddels Texel bezocht om deze bijzondere klauwier te zien; het is namelijk pas de tweede keer dat de steppeklapekster in Nederland is waargenomen. De eerste keer, in september 1994, was ook al op Texel. Dit eiland is het “klauwiereneiland” bij uitstek: zeven van de acht in Nederland voorkomende soorten klauwieren zijn er gezien.

Soort of ondersoort?
Nog niet zo heel lang geleden werd de steppeklapekster beschouwd als een ondersoort van ‘onze’ klapekster. Die werd vervolgens opgedeeld in twee soorten, de zuidelijke klapekster en de klapekster, waarbij de steppeklapekster een ondersoort werd van de zuidelijke. Tegenwoordig rekent men de steppeklapekster tot één van de ondersoorten van de Aziatische klapekster. De wetenschappelijke naam luidt Lanius lahtora pallidirostris.

Van de Centraal-Aziatische steppes
De steppeklapekster is een enorm zeldzame vogel in Europa, hij komt namelijk van ver. Het broedgebied strekt zich uit over de steppes en woestijnen ten oosten van de Kaspische Zee tot in Mongolië. Het zijn trekvogels die de winter doorbrengen van het Midden-Oosten tot in Noordoost-Afrika. Met recht zijn het dus bij ons dwaalgasten. Meestal gaat het om jonge vogels die tijdens hun eerste trektocht naar het zuiden om onduidelijke redenen uit koers raken en daarbij (ver) buiten hun reguliere verspreidingsgebied opduiken.

Opgeprikte woelmuizen
Steppeklapeksters zijn vogels van vrij kale, droge gebieden. De aanwezigheid van wat struiken is belangrijk: deze vormen uitkijkpunten om naar prooi te speuren. Net als de klapekster en de grauwe klauwier is de steppeklapekster een klauwier, eigenlijk een “als roofvogel verklede zangvogel”. Vanaf een verhoogde plek houden klauwieren hun territorium in de gaten en doen ze uitvallen naar muizen, kleine vogels, insecten of reptielen. Bij veel aanbod aan voedsel prikken klauwieren hun prooien aan doorns; ze leggen dus een voedselvoorraad aan. De Texelse steppeklapekster is zeer bedreven in het vangen van woelmuizen (zie foto).

Jaar van de Klauwieren
2012 is door Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek Nederland uitgeroepen tot Jaar van de Klauwieren. Hierin wordt onderzoek gedaan aan klapekster en grauwe klauwier en worden beschermingsprojecten uitgevoerd voor deze soorten. Leuk is dat in 2012 naast deze steppeklapekster al meer bijzondere klauwieren in Nederland zijn gezien.

Kijk hier voor een filmpje van de steppeklapekster op Texel.

Tekst: Gert Ottens, Vogelbescherming Nederland
Foto’s: Eric Menkveld