Nieuwe zoogdiersoort voor België ontdekt in Heist!
Bericht uitgegeven door Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt [land] op [publicatiedatum]
Het gebeurt niet elk jaar dat er in ons land een nieuwe zoogdiersoort wordt ontdekt. Groot nieuws dus, de waarneming van een Grote rosse vleermuis aan de Belgische Kust.
Tussen begin april en midden mei voerde de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt een onderzoek uit naar doortrekkende vleermuizen langsheen de Belgische Kust. Hiervoor werd op een flatgebouw op de zeedijk in Heist een detector opgesteld die automatisch alle ultrasone geluiden van langsvliegende vleermuizen registreerde. Bij controle van de data bleek dat vooral Ruige dwergvleermuizen (Pipistrellus nathusii), Gewone dwergvleemuizen (Pipistrellus pipustrellus) en enkele Rosse vleermuizen (Nyctalus noctula) werden gedetecteerd. Opmerkelijk was ook dat minstens twee keer het geluid van een Tweekleurige vleermuis (Vespertilio murinus) werd opgepikt. Opmerkelijk, omdat deze soort totnogtoe slechts een dertigtal keer in ons land werd gemeld, met een duidelijke concentratie aan waarnemingen langsheen de kust.
Maar dé verrassing kwam toen met gespecaliseerde software de geluiden van 20 april werden geanalyseerd. Resultaat: twee korte opnames met typische geluidssignalen van een Grote rosse vleermuis (Nyctalus lasiopterus). Spectaculair nieuws voor de onderzoekers, want deze soort werd nog nooit eerder in ons land vastgesteld. Of de Grote rosse van Heist een dwaalgast was, een individu dat de kustlijn als trekroute gebruikte of een exemplaar dat zich ergens in de buurt ophield, is momenteel nog niet duidelijk. Hopelijk kan doorgedreven onderzoek van de Vleermuizenwerkgroep hierop binnenkort een antwoord bieden.
De Grote rosse vleermuis wordt algemeen beschouwd als één van de zeldzaamste vleermuissoorten uit Europa. Met een vleugelspanwijdte tot ruim 45 cm en een gewicht tot bijna 80 gram is het ook de grootste Europese soort. Over de verspreiding is heel weinig bekend. Het kernareaal strekt zich uit van de oostelijke Balkan over Oekraïne en Wit-Rusland tot een eind in Rusland. Voor de rest van Europa komt het gros van de waarnemingen uit Zuid-Europa (Spanje, Italië, Frankrijk) met een aantal meldingen uit Polen, Duitsland en Zwitserland. Uit Nederland ligt slechts één waarneming voor (1993) en de dichtstbijzijnde waarneming is afkomstig uit de regio van Parijs (2009).
Het dieet van de Grote rosse vleermuis is bijzonder intrigerend: naast grote kevers, libellen en nachtvlinders eet deze soort immers ook kleine zangvogeltjes, die zelfs in de vlucht worden verschalkt, vooral tijdens de trekperiode. Daarmee is de Grote rosse vleermuis - voor zover bekend - de enige vleermuissoort ter wereld die kleine zangvogeltjes uit de lucht weet te happen.
Met deze ontdekking komt het aantal vleermuissoorten voor België op 22. De laatste toevoeging dateert alweer van 29 mei 2008, toen voor het eerst Nimfvleermuizen (Myotis alcathoe) werden waargenomen in de provincie Namen. Deze soort werd eigenlijk pas officieel in 2011 aan de Belgische lijst toegevoegd omdat de determinatie van de geluidsopnamen enige voeten in de aarde had. Ook het nieuws van de ontdekking van de Grote rosse vleermuis wordt met twee maand vertraging naar buiten gebracht omdat de Vleermuizenwerkgroep absolute zekerheid wou over de determinatie. Herkenning van vleermuisgeluiden is vaak voer voor experten, vandaar de de opname van Heist eerst aan een aantal specialisten werd voorgelegd.
Wil je meer te weten komen over onze inheemse vleermuizen? Kom dan zeker naar één van de vele activiteiten die worden georganiseerd tijdens de volgende Europese nacht van de Vleermuis op 24 en 25 augustus 2012!
Met dank aan de Provincie West-Vlaanderen voor de financiële ondersteuning bij de aankoop van de apparatuur.
Tekst: Bob Vandendriessche, Marc Van De Sijpe en Kristof De Ketelaere, Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
Foto: Peter Kanuch