Bosnimf ook in België aanwezig
Bericht uitgegeven door de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt op [publicatiedatum]
In 2001 werd een nieuwe vleermuissoort voor de wetenschap beschreven: de Nimfvleermuis. Spectaculair nieuws voor vleermuiskenners. Na de ontdekking in Griekenland, bleek al gauw dat de soort ook in verschillende andere Europese landen voorkwam, maar nooit eerder was vastgesteld. Recent werd de Nimfvleermuis ook in België gespot.
De Nimfvleermuis (Myotis alcathoe) is met 6 gram een lichtgewicht en is meteen de kleinste Europese vertegenwoordiger uit de familie van de baardvleermuizen. De soort werd vernoemd naar Alcathoe, een Griekse nimf die de avances van Dionysos (de zoon van Zeus en Semele) afwees en voor straf in een vleermuis werd veranderd. Nimfvleermuizen werden eind jaren ’70 voor het eerst opgemerkt in smalle, beboste valleien in Griekenland en Hongarije. De echte identiteit bleef enkele decennia onduidelijk tot genetisch onderzoek in 2001 aan het licht bracht dat dit wel degelijk een niet eerder beschreven soort was, nieuw voor de wetenschap! Intussen werd de nieuweling ook al vastgesteld in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Zwitserland, Polen, Slowakije, Bulgarije, Roemenië, Oostenrijk, Slovenië, Italië en Albanië. Na recente meldingen in het Verenigd Koninkrijk en Zweden, was het wachten op een eerste waarneming in België.
Op 29 mei 2008 registreerde Marc Van de Sype (Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt) een vleermuisgeluid in Hermeton-sur-Meuse, een deelgemeente van Hastière (Namen). Pas in de winter van 2010-2011 werd deze geluidsopname grondig geanalyseerd en rees het vermoeden dat er een Nimfvleermuis in het spel zou kunnen zijn. De opnames werden doorgestuurd naar Michel Barataud, een Frans expert van vleermuisgeluiden, die de aanvankelijke determinatie bevestigde. Om de aanwezigheid van deze nieuwe soort verder te documenteren, werd de plek in Hermeton-sur-Meuse opnieuw bezocht op 22 april 2011 en ook nu konden goede geluidopnames worden gemaakt. Met een nachtkijker werd vastgesteld hoe enkele exemplaren op insecten jaagden boven het riviertje de Hermeton, op enkele meters onder het kroondak van overhangende bomen. Het lijkt ernaar dat Nimfvleermuizen een uitgesproken voorkeur hebben voor bosrijke, intacte valleigebieden. In de zomer houdt de soort zich vooral op in boomspleten of achter loshangende schors van bomen in de onmiddellijke omgeving van riviertjes met een dichte oevervegetatie. En net die voorkeur voor boscomplexen die nauwelijks door bosexploitatie zijn aangetast, zou er misschien wel kunnen toe leiden dat deze nieuwe soort meteen al in haar voortbestaan wordt bedreigd. Verder onderzoek zal het eigenlijke verspreidingsgebied en de status van de Nimfvleermuis moeten duidelijk maken.
Recent werden ook op een tweede plek in België Nimfvleermuizen vastgesteld. Op zaterdag 31 juli 2011 kon Pierrette Nyssen (Natagora) in de omgeving van Rochefort, niet zo heel ver van Hermeton-sur-Meuse, een exemplaar in een mistnet vangen. Het lijkt er dus naar dat deze nieuwe soort ook in ons land meer voorkomt dan aanvankelijk werd gedacht. Gericht onderzoek zal de komende jaren vermoedelijk nog wel meerdere populaties aan het licht brengen, misschien zelfs ook in Vlaanderen.
Tekst: Alex Lefevre & Marc Van de Sijpe, Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt
Foto: Pierrette Nyssen, Natagora