Aantal soorten morieljes groeit

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Morieljes zijn internationaal een geliefde eetbare paddenstoel. Toch zijn er grote verschillen in kwaliteit. Uit DNA-onderzoeken blijkt nu dat er veel meer soorten zijn die zonder DNA-onderzoek niet of moeilijk herkenbaar zijn. Dit is wellicht een verklaring voor de grote kwaliteitsverschillen.

Morieljes zijn naast de cantharellen zo ongeveer de meest geliefde eetbare paddenstoel. Uit Nederland zijn van het geslacht Morchella 4 soorten bekend. De Gewone morielje (Morchella esculenta), de Kegelmorielje (Morchella elata), de Kapjesmorielje (Morchella semilibera) en de Tuinmorielje (Morchella vaporaria). Alle soorten staan op de Rode Lijst als kwetsbaar tot zeer zeldzaam.

De morieljes die hier gedroogd in de winkel te koop liggen, komen uit verschillende landen van Europa en daarbuiten. Al langer is in culinaire kringen bekend dat de smaak en kwaliteit van morieljes behoorlijk kunnen verschillen. Vaak wordt dit toegeschreven aan de wijze van drogen. In veel van de landen waaruit morieljes geïmporteerd zijn, worden deze vaak gedroogd boven een open vuur dat gestookt kan worden met hout, in arme landen gebeurt dat vaak met mest. Uit de Verenigde Staten zijn lichte vergiftigingsverschijnselen bekend van mensen die morieljes aten. Nu zijn er altijd mensen die allergisch kunnen reageren op het eten van paddenstoelen, maar waarschijnlijk zijn ook verschillen tussen beschreven en nog onbeschreven soorten hier in het spel.

Intussen zijn er wereldwijd zo'n 50 soorten morieljes bekend. Uit recente genetische onderzoeken blijkt dat er veel meer soorten morieljes bestaan dan in het veld te herkennen zijn. Zowel in Turkije als in Noord-Amerika blijken meer soorten te bestaan dan voorheen bekend was en deze soorten komen vaak slechts in een beperkt gebied voor. In Noord-Amerika heeft dit recent geleid tot het benoemen van maar liefst 14 nieuwe soorten. Slechts twee van deze in Noord-Amerika voorkomende soorten blijken ook in Europa te vinden. Wellicht dat deze uitkomsten de verschillen in smaken en kwaliteit verklaren. Gezien de opmerkelijke uitkomst van deze onderzoeken is het goed mogelijk dat zich ook in Europa nog meerdere soorten schuilhouden.

Tekst en foto's: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging