Vos gezien in Den Bosch; steeds meer vossen in de stad?

Bericht uitgegeven door HAS Den Bosch en Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

Onlangs werd een vos waargenomen midden in de tuin van de Hogere Agrarische School (HAS) aan de rand van Den Bosch. Het is niet de eerste keer dat er vossen worden waargenomen in stedelijk gebied. Dezelfde vraag komt dan steeds weer naar boven; nemen de aantallen stadsvossen toe in Nederland?

Uit de Zoogdierdatabank van de Zoogdiervereniging blijkt dat in alle provincies van Nederland regelmatig vossen worden waargenomen (Figuur 1). Er zijn een paar vossen “hot-spots” zoals Zuid-Limburg, de Oostvaardersplassen en het duingebied. Ook zijn er plekken in Nederland waar vrijwel geen vossen gezien worden, zoals Zuid-Beveland en Walcheren. Op deze Zeeuwse eilanden komen vrijwel geen bossen voor en vormen de kleiige akkers een minder goede biotoop voor de vos. De vos is echter nog bezig de provincie Zeeland te heroveren, na eeuwenlange afwezigheid, dus dat beeld kan in de toekomst nog veranderen.

In de Zoogdierdatabank zien we dat in steden zoals Amsterdam, Arnhem, Rotterdam, Almere en Maastricht vossen zijn waargenomen. Grafiek 1 laat het aantal waarnemingen van vossen in de Zoogdierdatabank zien tussen 1980 en 2011. De oranje lijn zijn alle doorgegeven vossenwaarnemingen in Nederland, de paarse lijn laat het aantal doorgegeven vossenwaarnemingen zien in grote steden (met een oppervlakte van 25 hectare of groter). In grafiek 2 zien we dat het percentage vossenwaarnemingen in de stad niet stijgt, het bedraagt rond de twee procent.

Tellingen die sinds 1994 worden uitgevoerd op ongeveer 300 vaste locaties door het hele land geven aan dat de landelijke vossenpopulatie stabiel is. Duidelijk is wel dat er een stijgende lijn zit in de aantallen vossenwaarnemingen in de Zoogdierdatabank. Dit komt doordat er de afgelopen jaren intensiever gegevens zijn doorgegeven en verzameld. Op basis van verspreidingsgegevens uit de Zoogdierdatabank kan niet worden bepaald of er een werkelijke toename is van het aantal stadsvossen in Nederland. Een gerichte studie in de stad Rotterdam lijkt wel te wijzen op uitbreiding van het stadse leefgebied van vossen binnen de stad Rotterdam. Ook uit allerlei andere steden komen de laatste jaren steeds meer verhalen over vossen. De vos is een soort is die zich gemakkelijk kan aanpassen aan het leven in de stad.

Niet meer stadsvossen
Concluderend kunnen we zeggen dat op kleine lokale schaal, zoals in Rotterdam, er een toename lijkt te zijn van vossen. Echter, uit de data van de Zoogdierdatabank blijkt dat er geen landelijke toename is van vossen in stedelijk gebied.

De vos die rondom de tuin van de Hogere Agrarische School aan de rand van Den Bosch is waargenomen is tot dusver de enige waargenomen vos in deze tuin, wellicht dat er in de toekomst meer volgen. Momenteel wordt de 18.000 vierkante meter tuin van de HAS opnieuw ingericht, waarbij 1500 verschillende soorten planten en bomen worden geplant. De betreffende vos zal dan ook niet om de tuin worden geleid.

Tekst: Ellen Weerman, Margje Voeten, HAS Den Bosch- Toegepaste Biologie en Sil Westra, Zoogdiervereniging met raadpleging van Jaap Mulder, Bureau Mulder-natuurlijk
Foto’s: Rick Cox
Kaartje en grafieken: Zoogdierdatabank, Zoogdiervereniging