Herfst, herfst wat heb je te koop?

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op [publicatiedatum]

Het is herfst en dat is buiten aan een aantal bomen al goed te zien. De eerste gele en rode herfstkleuren zijn verschenen en er zijn zelfs hier en daar al kale bomen te zien. Is dit normaal? Hoe verloopt de herfst verder? En is er iets veranderd ten opzichte van ‘vroeger’?

De herfst heeft zijn intrede gedaan. Berken tonen hun gele herfstkleuren. Een aantal moeraseiken, een minder voorkomende eikensoort, staan al flink met hun mooie rode bladeren te pronken. Zomereiken en beuken zijn nog vooral groen. Hier en daar verkleurt een enkele zomereik al, al kan dat lokaal verschillen. Ook valt op dat veel populieren al behoorlijk kaal zijn. Als je op wat grotere hoogte over de omgeving uitkijkt vallen op enkele plekken de kale takken van populieren op die boven het groen met accenten herfstkleur uitsteken. De verkleurende zomereiken en kale populieren hebben waarschijnlijk een flinke klap gehad van de droogte in de lente, mogelijk in combinatie met een overdaad van vocht in de zomer, en dat is nu te zien.

Hoe verder?
Normaal gesproken begint de bladverkleuring in de herfst net als dit jaar met Amerikaanse eik en berk. De allereerste blaadjes kunnen al vanaf eind augustus of begin september beginnen te verkleuren. Hierna volgt in de loop van september de beuk en half september, begin oktober de zomereik. Over het algemeen zijn rond half oktober de meeste berken volledig verkleurd en zijn de meeste begin november kaal. De zomereiken en beuken zijn pas eind oktober volledig in herfstkleur. Half november zijn ze kaal.

Herfst later
Net als in de lente zijn er de afgelopen tientallen jaren behoorlijke verschuivingen opgetreden in de natuur, al zijn ze wel minder groot. De bladverkleuringen en bladval beginnen en eindigen gemiddeld zo’n één tot twee weken later dan vijftig jaar geleden.

Herfstwaarnemingen
In de herfst en winter komen bij De Natuurkalender minder waarnemingen binnen dan tijdens de lente en zomer. Toch kunnen we hier wel iets zeggen over trends, mede dankzij GLOBE, een programma waarin scholieren door middel van systematische waarnemingen een bijdrage leveren aan onder andere het herfstoverzicht.

>>Geef ook uw herfstwaarnemingen door aan De Natuurkalender

Tekst: Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Bram van Oirschot, GNU-licentie; Arnold van Vliet